تاثیر کلرید جیوه در فراساختار سلول های پوششی مثانه خرچنگ دراز آب شیرین (Astacus leptodactylus)

استرس های ناشی از آلاینده ها، از جمله فلزات سنگین، به پاسخ های سلولی منجر می شوند که اغلب به صورت تغییرات فراساختاری نمایان می شوند. تغییرات فراساختاری سلول های پوششی مثانه خرچنگ Astacus leptodactylusدر اثر تیمار با کلرید جیوه بررسی شد. 80 قطعه خرچنگ از تالاب انزلی صید و به تعداد مساوی به چهار تانک که هر کدام حاوی یکی از غلظت های 0، 5، 15 و 20 ppb از کلرید جیوه بود، انتقال داده شدند. در پایان دوره تیمار یک هفته ای، ضمن بررسی مرگ و میر، غده سبز نمونه ها به منظور مطالعه با میکروسکوپ الکترونی گذاره در گلوتارآلدهید تثبیت شد. در حالی که تلفاتی در تیمارهای 0 و ppb 5 دیده نشد، در تیمار 15و ppb 20 به ترتیب 20 و 100درصد مرگ ومیر مشاهده شد. سلول های پوششی مثانه در دوز صفر ppb فاقد هر گونه تغییرات فراساختاری بودند. تغییرات فراساختاری این سلول ها در دوز ppb 5 شامل درهم پیچیدگی غشای پایه، تورم و تغییر شکل میتوکندری ها، افزایش درخور توجه تعداد و اندازه واکوئل بود. در دوز ppb 15 علاوه بر تغییرات ذکرشده، دژنره شدن کریستاهای میتوکندری، افزایش بیش از حد واکوئل های بدفرم، و به طور کلی نکروز سلول ها مشاهده شد. نتایج نشان داد که غده سبز خرچنگ دراز آب شیرین می تواند محل اصلی غیر سمی سازی و خروج جیوه غیرآلی واردشده در همولنف باشد و به دلیل تراکم زیادش در بخش مثانه، سبب تغییرات و آسیب های فراساختاری شود و با ایجاد اختلال در مکانیسم دفع مواد زائد و خصوصا تنظیم اسمزی سبب تلف شدن این آبزی شود.