زیبایی شناسی نحو یا نحو زیبایی شناسی

انسان با زیستن در درون زبان خویش و با به نظاره نشستن جهان از پنجره کلمات و ساختارهای صوتی و نحوی آن، جهان اندیشگی خود را می سازد. نحو عربی که تا پیش از ظهور «عبدالقاهر» نقشی کلیشه ای داشت و به صحت و سقم اعراب آخر کلمات بسنده می نمود با نگاه پویای او به نحو و طرح «علم معانی نحو»، خلق شاهکارهای ادبی در گرو آرایشهای نحوی قرار گرفت، نه کاربرد استعاره و مجاز. زیبایی های زبان عربی و ساختارهای نحوی آن همانند دیگر فنون و هنرها، به شدت متاثر از محیطی است که در آن بالیده است. در این جستار با روش توصیفی- تحلیلی و با توجه به تعریف «لایپ نیتس» از زیبایی، نخست مظاهر زیبایی وحدت در نحو مطرح می شود و آنگاه به مظاهر زیبایی کثرت که آزادی بیان بی نظیری را برای گوینده عربی به ارمغان می آورد، پرداخته می شود. دستاورد این پژوهش آن است که تا روح نحو در جمله ها دمیده نشود، دست یابی به نمط عالی سخن ممکن نخواهد بود. نحو با ایجاد وحدت عضوی میان طبقات صوری چنان تازگی و حرکتی به تصویرها، و تمام هنر سازه ها می بخشد که سبب رساندن معانی به قلب می شود.