طنز در آثار محمد الماغوط

طنز، انتقاد غیرمستقیم از پلیدی ها و کجروی های جامعه با بیانی خنده آور است به هدف اصلاح کاستی ها و معایب؛ زیرا مردمی که نمی توانند صریحا انتقاد کنند از راه سخنان دوپهلو، غیرصریح، خنده آور و گاهی تلخ و گزنده، انتقادهای خود را بیان می کنند. یکی از حوزه هایی که در آن به کمک طنز می توان به واقعیات موجود پرداخت، ادبیات است؛ چراکه ادیب با زبان و قلم خود می تواند پرده از حقایق بردارد و ادبا و شاعران متعهد و مسوول در کشورهای مختلف به این طریق اهداف خود را بیان می نمایند. یکی از ادیبانی که با زبان طنز، از واقعیت دردناک جامعه خویش و دنیای عرب پرده برداشته و خوانندگان را به اندیشه وا می دارد، محمد ماغوط شاعر و نویسنده سوری است؛ چراکه وی در اوضاع خفقان بار سیاسی و اجتماعی پا به عرصه وجود نهاده و با زبان طنز آلود خود، مسائل و مشکلات دنیای عرب به خصوص فلسطین را بازگو می کند. این مقاله با روش تحلیل محتوا به دنبال پاسخگویی به این سوال است: طنز چگونه در آثار ماغوط جلوه گر می شود؟ و به تحلیل درون مایه های طنز او با سه محور فقر و فاصله طبقاتی، آزادی و مبارزه با استبداد، اشغال سرزمینهای عربی و بیان دیدگاه های او در این موارد پرداخته است تادرکی درست از شگرد طنزپردازی این ادیب بزرگ سوری را پیش چشم خواننده قرار دهد و به این نکته اساسی اشاره کند که طنز ماغوط کاملا روشنگرایانه و اصلاحگرانه است و در مسیر بهبود اوضاع جامعه گام بر می دارد.