زیبایی شناسی تخلص در غزلیات شهریار

مهارت و استادی شهریار در غزل فارسی، همواره از جهات گوناگون مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است؛ از موسیقی و وزن گرفته تا ساختارهای بلاغی و ترکیبات و دقائق دستوری و... در این میان ابیات تخلص شهریار را نیز باید عرصه دیگری از هنرمندی های او دانست.
در بلاغت و علوم ادبی ما، ارزش زیبایی شناختی تخلص (در معنای نام شاعرانه) مجهول باقی مانده است. البته این بدان معنا نیست که شاعران بزرگ از ماهیت و ارزش تخلص غافل بوده اند، بلکه قراین نشان می دهد شاعران بزرگی همچون شهریار، چه در انتخاب تخلص و چه در کاربرد آن معیارهایی داشته اند. کشف این معیارها نه تنها ارزش و ماهیت تخلص را آشکار می کند بلکه به سبک شناسی شعر شاعر نیز کمک می کند. به نظر می رسد بهترین تخلص، تخلصی است که دارای سه ویژگی ای هام سازی (آرایه پردازی)، پنهان بودن و مضمون آفرینی باشد.