سن سنجی سنگ های آتشفشانی و نیمه عمیق شمال شهرکرد با روش 40Ar/39Ar، رهیافتی نو پیرامون زمان وقوع و دوام پدیده آتشفشانی ژوراسیک در پهنه سنندج-سیرجان

مجموعه آتشفشانی-آذرآواری شمال شهرکرد به صورت کمربندی با راستای شمال غرب-جنوب شرق با امتداد N50W در مساحتی بالغ بر 396 کیلومتر مربع به موازات پهنه ساختاری و گسل زاگرس و در بخش مرکزی پهنه سنندج-سیرجان استقرار یافته است. سنگ های آتشفشانی منطقه دارای سرشت بازیک و حدواسط است. سنگ های نیمه عمیق میکرودیوریتی به فرم استوک های کوچک رخنمون یافته اند. سنگ های آذرآواری شامل انواع توف، لاپیلی توف، آگلومرا، برش آتشفشانی و توفیت است. به منظور تعیین سن سنگ های آتشفشانی یاد شده، با توجه به وفور سنگ های حدواسط و وجود بلورهای سالم آمفیبول، روش 40Ar/39Ar بر روی آمفیبول های سنگ های آندزیت و نیز سنگ های نیمه عمیق با ترکیب دیوریتی انتخاب شد. سن سنگ های آتشفشانی و نیمه عمیق منطقه با روش 40Ar/39Ar از 148 تا 169 میلیون سال پیش، حد فاصل اشکوب های کالوین (دوگر فوقانی) تا تیتونین (مالم فوقانی) تعیین شده است. این سن منطبق با نتایج سن سنجی برروی توده های نفوذی در امتداد پهنه سنندج سیرجان، همچون: توده های گرانیتوئیدی الیگودرز و الوند است. تشکیل ماگمای مولد این توده ها به فرورانش لیتوسفر اقیانوسی نئوتتیس به زیر صفحه ایران مرکزی نسبت داده شده است. بدین ترتیب، پدیده ولکانیسم منطقه به فاز کوهزایی سیمرین میانی تعلق دارد که برای نخستین بار در این بخش از پهنه سنندج-سیرجان و درمورد سنگ های آتشفشانی گزارش می شود.