تنوع و اندازه جمعیت پرندگان در زیستگاه های شهرستان نقده، شمال غرب ایران

مطالعه حاضر با هدف شناسایی فونستیک پرندگان و مقایسه تنوع گونه ای جامعه پرندگان بین زیستگاه های مختلف شهرستان نقده انجام گرفت. برای این منظور پرندگان منطقه مورد مطالعه از تیرماه 1389 تا خرداد 1391 در چهار زیستگاه استپ های نیمه خشک، تالابی، کشاورزی و کوه های مرتفع پایش گردید. برای بررسی اهمیت هریک از زیستگاه ها برای پرندگان، شاخص های تنوع گونه ای زیستگاه ها مورد مقایسه قرار گرفت. در مجموع 140 گونه پرنده در این مطالعه شناسایی شد، که از این تعداد 53% خشکی زی، 47% آبزی و کنارآبچر بودند. در میان گونه های شناسایی شده 31 گونه دارای ارزش های حفاظتی ملی و بین المللی شناسایی بودند، که نشان دهنده اهمیت منطقه مورد مطالعه برای گونه های در خطر تهدید می باشد. از میان گروه های مختلف پرندگان در منطقه، پرندگان جوجه آور تابستانه با 66 گونه و 47/1% پرندگان بزرگ ترین گروه را تشکیل می دهند. بوتیمار (Botaurus stellaris) نیز برای اولین بار در سطح استان شناسایی و ثبت شد. بیش ترین ارزش عددی شاخص های تنوع گونه ای سیمپسون و شانون- وینر در فصل تابستان و برای زیستگاه های استپ های نیمه خشک (0/934 و 4/208) و تالابی (0/872 و 3/457) به دست آمد. هم چنین بیش ترین ارزش عددی شاخص های یکنواختی کامارگو و سیمپسون در فصل زمستان و به ترتیب برای زیستگاه های کشاورزی (0/875 و 0/943) و کوه های مرتفع (0/667 و 0/701) به دست آمد. شاخص تشابه جاکارد نیز بیش ترین ارزش عددی تشابه گونه ای را (0/685) بین زیستگاه های استپ های نیمه خشک و کشاورزی نشان داد. فراوانی پرندگان در بین زیستگاه های مختلف نیز بیش ترین مقدار را در زیستگاه تالابی با 10300 پرنده (175/1%) در طول دوره بررسی نشان داد. مطالعه حاضر بیان می کند با توجه به سیمای سرزمین و موقعیت جغرافیایی شهرستان نقده، حفظ زیستگاه های سطح شهرستان نقده به خصوص مناطق تالابی و استپ های نیمه خشک این شهرستان می تواند نقش مهمی در حفاظت غنای گونه ای بخشی از جامعه پرندگان ایران داشته باشد.