آسیب پذیری اجتماعی حاصل از خشکسالی و سازه های اثرگذار بر آن: مورد مطالعه باغداران انجیر استهبان فارس

افزایش شدت و گستره وقوع خشکسالی موجب آسیب پذیری خانوارها و جوامع دارای اقتصاد متکی بر کشاورزی گردیده است. ناپایداری معیشت، فقر و نابرابری اجتماعی نیز باعث شده ساکنان مناطق خشک و نیمه خشک ایران به میزان بیشتری در معرض آسیب پذیری قرار گیرند. همین امر شناخت ماهیت آسیب پذیری اجتماعی از خشکسالی را ضروری می نماید. لذا این پژوهش با هدف تبیین آسیب پذیری از خشکسالی و شناسایی سازه های اثرگذار بر آن انجام پذیرفت. داده های مورد نیاز برای انجام این پژوهش پیمایشی، از طریق روش نمونه گیری سیستماتیک از میان باغداران انجیرستان های شهرستان استهبان جمع آوری گردید. در این راستا نسبت به انجام مصاحبه حضوری و تکمیل پرسشنامه از 246 تن از باغداران اقدام شد. روایی صوری ابزار پژوهش توسط چند تن از متخصصان موضوعی مورد تایید قرار گرفت و برای تعیین پایایی از مطالعه راهنما استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که خشکسالی موجب کاهش سرمایه های اجتماعی درون گروهی و برون گروهی، همدلی اعضای خانوار، و سلامت و رفاه خانوار گردیده است. علاوه بر آن، سازه های اثرات اقتصادی خشکسالی، سن، وابستگی درآمدی به باغداری، و ساختار تولید، مهمترین عوامل تعیین کننده آسیب پذیری اجتماعی باغداران انجیر از خشکسالی بودند. بر اساس یافته های پژوهش، توصیه هایی برای کاهش آسیب پذیری اجتماعی از خشکسالی و بهبود سیاستگذاری مدیریت این پدیده ارائه گردیده است.