ارزیابی تنوع ژنتیکی جمعیت زنبور عسل ایرانی (Apis mellifera meda) در شمال غرب ایران با استفاده از نشانگرهای ریز- ماهواره و خصوصیات مرفولوژیکی

در مجموع، 3200 زنبور کارگر جوان از نظر مرفولوژیکی و 320 زنبور از لحاظ مولکولی بررسی شدند. مطالعه چهار جایگاه ریزماهواره ای مهم زنبور عسل (A24، A28، A29، A113) نشان داد که تنوع ژنتیکی قابل ملاحظه ای در بین جمعیت های زنبور عسل شمال غرب ایران وجود دارد و از نظر میانگین تعداد آلل به ازای هر جایگاه (3/25- 5/75) و میانگین هتروزایگوسیتی مورد انتظار (0/445-0/701) دارای سطح بالایی از تنوع می باشند. همچنین، براساس نتایج تجزیه واریانس مولکولی (AMOVA)، تنوع ژنتیکی درون جمعیتی 70 درصد و تنوع ژنتیکی بین جمعیتی 30 درصد برآورد گردید. علاوه بر آن، آنالیز آماری داده های مرفولوژیکی با استفاده از تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) نشان داد که جمعیت زنبور عسل شمال غرب ایران حداقل به سه گروه قابل تفکیک است. نظر به تنوع بالای ژنتیکی زنبور عسل شمال غرب ایران، ایجاد ایستگاه های پرورش ملکه و اجرای برنامه-های اصلاح نژادی مختص توده زنبور عسل شمال غرب کشور، لازم و ضروری بنظر می رسد. همچنین با توجه به چندشکلی بالای نشانگرهای مورد مطالعه، این نشانگرها برای مطالعات بعدی از جمله برای نقشه یابی صفات کمی (QTL mapping) و استفاده از آنها برای انتخاب به کمک نشانگر (MAS) و سایر مطالعات توصیه می شود.