ارزیابی بارکاری کارگران در خط مونتاژ یک صنعت خودروسازی

بارکاری میزان ظرفیت مورد نیاز اپراتور جهت دستیابی به سطح کارایی و عملکرد مورد نیاز در انجام یک وظیفه می باشد. بارکاری بهینه نقطه ای است که در آن هرگونه افزایش و یا کاهش در آن می تواند اثر منفی بر روی سطح عملکرد اپراتور داشته باشد. لذا، هدف از مطالعه حاضر بررسی بارکاری افراد شاغل در خط مونتاژ یکی از صنایع خودروسازی ایران، با استفاده از دو روش فردی و مشاهده ای می باشد.
در این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی-تحلیلی، در مرحله اول از میان کارگران خط مونتاژ یکی از صنایع خودروسازی، با استفاده از شاخص بورگ، افراد با مشاغل سنگین و خیلی سنگین انتخاب شدند. سپس در مرحله دوم، بارکاری در میان افراد انتخاب شده، به دو روش فردی و مشاهده ای مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور ارزیابی فردی از شاخص NASA-TLX و جهت ارزیابی مشاهده ای از تکنیک ارزیابی وضعیت بدنی REBA و شاخص استرین (SI) استفاده گردید. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 11/5 صورت گرفت.
نتایج حاصل از ارزیابی بارکاری با استفاده از شاخص NASA- TLX نشان داد که شرکت کنندگان دو بعد عملکرد و کارایی و بارفیزیکی را به ترتیب با نمره های 89/23 و 86/92پراهمیت ترین و بارکاری ذهنی را با نمره 49/23 کم اهمیت ترین بعد ارزیابی کرده اند. ایستگاه های کاری با بارکاری سنگین و خیلی سنگین در نتایج ارزیابی مشاهده ای نیز نمرات بالایی را نشان دادند. به علاوه، نتایج حاصل از آزمون های آماری نشان داد که میانگین وزنی بارکاری (AWWL) با امتیاز نهایی شاخص استرین دست راست همبستگی مثبت معنی دار داشته است و با افزایش بارکاری، نمره شاخص استرین آن مشاغل در دست راست نیز افزایش می یابد.
بارکاری در خطوط مونتاژ بالا بوده و نتایج به دست آمده از ارزیابی مشاهده ای نیز این موضوع را تایید می کند. براساس نتایج حاصل از این پژوهش، برنامه های مدیریتی جهت کاهش بارکاری بایستی به منظور حذف و یا کاهش وضعیت های بدنی نامناسب کاری متمرکز گردند.