تحلیل همدیدی آغاز بارش های فراگیر زودرس دوره سرد سال در ایران (به جز سواحل خزری)

توزیع ناهمگون زمانی و مکانی نزولات جوی در سطح کره زمین از عامل های تعیین کننده سرنوشت بسیاری از تمدن ها در طول تاریخ بوده است. در ایران، فصل سرد سال در برگیرنده عمده بارش های فراگیر در اکثر نقاط است، درحالی که عمده مصارف آب شیرین حاصل از بارندگی در بخش خانگی و یا در بخش کشاورزی در فصل گرم سال است. ازاین رو، آگاهی از زمان آغاز بارش های فراگیر دوره سرد سال و نوسان آن در سال های متفاوت، به لحاظ در برداشتن بیشترین بارش ها اهمیت ویژه ای دارد. در این تحقیق با هدف بررسی و تحلیل همدیدی الگوها و بی هنجاری های گردش جو در سال های همراه با آغاز زودرس بارش های فراگیر در 4 منطقه بارشی در ایران، 33 سال آمار بارش روزانه دوره سرد سال (سپتامبر - مارس) در 50 ایستگاه همدیدی و 1 ایستگاه باران سنجی، مورد بررسی قرار گرفت. نقشه های فشار و تاوایی تراز 500 و 1000 هکتوپاسکال برای اولین بارش فراگیر در سال های زودرس، الگوی گردش جو درهم ریخته و دوشاخه و نصف النهاری را نشان داد. درنهایت آزمون آماری توکی همبستگی معنی داری را در سطح 5 درصد بین آغاز زودرس بارش های دوره سرد سال در هر ناحیه و کل مقادیر بارش دریافتی آن دوره نشان داد.