کاربرد سنجه های سیمای سرزمین در تحلیل گرادیان فضاهای سبز شهری (مطالعه موردی: منطقه 3 شهرداری کرج)

با توجه به رشد سریع شهر نشینی در کشور، الگوی های ساختاری در محیط های شهری به شدت دستخوش تغییر است فضای سبز شهری نیز مصون از چنین تغییراتی نیست. بنابراین مطالعه در زمینه الگوی فضایی و پراکنش فضاهای سبز به منظور شناسایی ضعف ها و کمبودها امری ضروری محسوب می شود. در این مطالعه به منظور بررسی توزیع فضای سبز شهری از تحلیل گرادیان و سنجه های سیمای سرزمین استفاده شد. به این منظور در طول شش جهت جغرافیایی از مرکز منطقه سه شهرداری کرج به سمت حاشیه ها سنجه های مربوط به درصد اشغال شده از سیمای سرزمین (PLAND)، تراکم لکه ها (PD)، شکل سیمای سرزمین (LSI) و میانگین فاصله اقلیدسی (ENN-MN) در سطح کلاس برای هشت طبقه کاربری و پوشش شامل: کاربری های مسکونی، خدماتی و صنعتی با پوشش های مختلف (پارک، حاشیه خیابان ها، جنگل کاری، فضای سبز نیمه خصوصی و فضای سبز خصوصی) محاسبه شد. در ادامه به منظور بررسی توزیع فضایی کل فضای سبز در منطقه مورد مطالعه از سنجه های مساحت (CA)، تراکم لکه، غنای لکه (PR) و میانگین فاصله اقلیدسی در سطح سیمای سرزمین استفاده شد. بررسی وضعیت ترکیب و توزیع فضایی عناصر ساختاری سیمای سرزمین و روند تغییرات از مرکز شهر به سمت حاشیه ها نشان داد که فضاهای سبز درمنطقه مورد مطالعه از نظرنحوه ترکیب و توزیع فضایی شرایط مطلوبی ندارند و در طول جهت های مختلف ازلحاظ و سعت،پیوستگی،ماهیت، ترکیب و توزیع فضایی دچار نوسانات شدیدی می باشند. نتایج این بررسی منعکس کننده سیاست غلط برنامه ریزان شهری جهت مکا نیابی و احداث پوشش های فضای سبز در محدوده مورد مطالعه می باشد.