بررسی ویژگی های نقش پردازی، رنگ آمیزی و بافتار قالی-خورجین های عرب جباره فارس

چکیده:
ایل عرب فارس که زیر مجموعه اتحادیه خمسه به شمار می رود، سنت فرش بافی بسیار کهنی دارد. طایفه های بافنده این ایل که همگی در زیر مجموعه عرب های جباره قرار می گیرند، فرهنگ فرش بافی فارس باستان را در صدر اسلام فراگرفته و در طول سده ها به شیوه خویش در آن تحول و دگرگونی ایجاد کرده اند. به اقتضای معیشت شبانی و کوچ روی، بافت برخی دست بافت های محفظه ای نیز به سنت بافندگی این مردمان راه یافته است. قالی-خورجین رایج ترین و مهمترین بافته محفظه ای ایل عرب است. این گونه دست بافت ها پرز دار و گره بافته و از جنس قالی هستند و در دو لنگه یا تک لنگه و به صورت چهارگوش برای حمل بار بافته می شوند. هدف این مقاله مطالعه ویژگی های نقش پردازی، رنگ آمیزی و بافتار قالی-خورجین های ایل عرب فارس بوده است. روش تحقیق به شیوه توصیفی-تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات به صورت ترکیبی، کتابخانه ای و پژوهش میدانی به سرانجام رسیده است. نتایج این پژوهش آشکار ساخت که اسلوب بافت غالب این دست بافت ها گره متقارن شماره 3، پودهای دوگانه و شیرازه چند رنگ است. از طرفی شیوه رنگ آمیزی تیره اندر تیره که سنت ایل عرب به حساب می آید در قالی-خورجین ها نیز بیش و کم به کار رفته است. شیوه نقش پردازی این بافته ها در دو گروه جای می گیرد. گروه اول که در آنها اساس نقشه بر نقش مایه های ریز و درشتی استوار شده که به شیوه منظم (شبه منظم) یا نامنظم در کنار هم یک طرح را تشکیل داده و شامل دو نقش مرغ و درخت و تمام مرغی می شود. در مقابل، گروه دوم که در آنها یک نقش کلی و اغلب منتظم بر فضای طراحی حاکم بوده و نقش مایه ها بر اساس آن چیده می شود و پذیرای نقش های شهری بافت فارس و دیگر مناطق شده است. بافندگان عرب طرح هایی مانند چهار ماهی، گل سوری، بته ای، بازو بندی و محرمات را به شیوه خویش ایلیاتی کرده و در قالی-خورجین ها به کار بسته اند.
زبان:
فارسی
در صفحه:
27
لینک کوتاه:
magiran.com/p1351720 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!