اثرات کنه کشی اسانس های آویشن شیرازی، باریجه و مرزه روی کنه تارتن دولکه ای (Acari: Tetranychidae) (Tetranychus urticae Koch)

کنه تارتن دولکه ای (Tetranychus urticae Koch) یکی از آفات مهم و چندخوار است که بازه ی وسیعی از محصولات کشاورزی را در سراسر جهان مورد حمله قرار می دهد. در دهه های اخیر استفاده بیش از حد از کنه کش های متداول بروز مقاومت به آفات و آلودگی های زیست محیطی را به همراه داشته است. در سال های اخیر اسانس های گیاهی به عنوان ترکیب های طبیعی برای حفاظت از گیاهان مورد توجه قرار گرفته اند. در این پژوهش اثر کشندگی اسانس سه گونه از گیاهان دارویی به نام های آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss.)، باریجه (Ferula gummosa L.) و مرزه (Satureja hortensis L.) به روش تدخینی روی مراحل تخم و بالغ کنه تارتن دولکه ای مورد بررسی قرار گرفت. اسانس های گیاهی به روش تقطیر با آب و به کمک دستگاه کلونجر تهیه شدند. آزمایش ها در دمای 1 ± 25 درجه سلیسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 50% و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. غلظت 50% کشنده (LC50) برای اسانس های آویشن شیرازی، مرزه و باریجه روی کنه های بالغ ماده به ترتیب 21/962، 30/894 و 56/783 میکرولیتر بر لیتر هوا پس از 24 ساعت بدست آمد. در آزمایش های تخم کشی، مقادیر LC50 برای سه اسانس مذکور نیز به ترتیب 17/439، 43/07 و 101/61 میکرولیتر بر لیتر هوا در همین مدت بدست آمد. نتایج نشان داد که اسانس آویشن شیرازی به طور معنی داری نسبت به دو اسانس دیگر بیشترین اثر کشندگی را روی مراحل تخم و بالغ کنه تارتن دولکه ای داشته است.