اثر محافظتی عصاره آبی Achillea wilhelmsii بر تخریب نورون های حرکتی شاخ قدامی طناب نخاعی پس از کمپرسیون عصب سیاتیک در موش های صحرایی نر بالغ

آسیب های وارد شده به اعصاب محیطی عملکرد حرکتی و حسی را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث واکنش عقب گرد (رتروگراد) به سمت نورون های شاخ قدامی نخاع و تخریب آن ها می گردد. گیاه بومادران با نام علمی (Achillea wilhelmsii (A. wilhelmsii یکی از شناخته شده ترین گیاهان دارویی است که در سراسر دنیا و در ارتفاعات رشد می کند و گزارش های متعددی درباره اثرات ضد التهابی، ضد اسپاسم، ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی آن وجود دارد. هدف از این مطالعه، بررسی اثرات محافظت نورونی عصاره های آبی این گیاه بر روی تراکم نورون های شاخ قدامی نخاع پس از کمپرسیون عصب سیاتیک در موش صحرایی بود.
تحقیق حاضر بر روی 30 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار صورت گرفت. موش های صحرایی مورد مطالعه به طور تصادفی به 5 گروه شش تایی تقسیم شدند که عبارت از گروه A (شاهد)، گروه B (کمپرسیون)، گروه C (کمپرسیون + عصاره آبی A. wilhelmsii با دوز 25 میلی گرم بر کیلوگرم)، گروه D (کمپرسیون + عصاره آبی A. wilhelmsii با دوز 50 میلی گرم بر کیلوگرم) و گروه E (کمپرسیون + عصاره آبی A. wilhelmsii با دوز 75 میلی گرم بر کیلوگرم) بود. طی عمل جراحی و با استفاده از پنس، عصب سیاتیک موش ها تحت کمپرسیون شدید قرار گرفت. عصاره آبی گیاه با دوزهای مربوط به هر گروه به صورت داخل صفاقی و به مدت سه هفته و هر هفته یک بار تزریق شد. پس از گذشت 28 روز از عمل جراحی، موش ها ثابت و بخش کمری طناب نخاعی (منطقه 4L و 5L) آن ها خارج گردید. مقاطع بافتی از نمونه نخاع تهیه شد و تراکم نورون های حرکتی شاخ قدامی نخاع به وسیله رنگ آمیزی تولوئیدین آبی و عکس برداری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 19 و آزمون های آماری ANOVA یک طرفه و t تجزیه و تحلیل شد.
تراکم نورونی در گروه کمپرسیون نسبت به گروه شاهد کاهش معنی داری را نشان داد (0/001 > P). تراکم نورونی در گروه های تیمار نسبت به گروه کمپرسیون افزایش معنی داری داشت. بیشترین محافظت نورونی نسبت به گروه کمپرسیون در دوز 75 میلی گرم بر کیلوگرم مشاهده شد.
عصاره آبی گیاه Achillea wilhelmsii دارای اثر محافظت کننده نورونی مناسبی در برابر آسیب های اعصاب محیطی مانند کمپرسیون، له شدگی و قطع عصب می باشد.