بررسی پراکندگی و منشا فلزات سنگین Ni، Co، Mn، Ti، V در رسوبات بستر دریاچه زریوار

دریاچه تالابی زریوار یکی از زیست بوم های مهم آبی ایران می باشد که در غرب ایران و در استان کردستان واقع شده است. هدف از انجام این تحقیق بررسی رسوبات بستر دریاچه زریوار جهت تعیین غلظت عناصر سنگین (Ni وCo، Mn، Ti، V) منشا و پراکندگی عناصر می باشد. به این منظور نمونه های رسوب از 31 ایستگاه جمع آوری شدند. فلزات نیکل، وانادیم، منگنز، تیتانیم و کبالت در رسوبات توسط دستگاه ICP-OES اندازه گیری شدند. برای تعیین ارتباط بین عناصر و پارامترهای فیزیکوشیمیایی نمونه ها از روش های آنالیز خوشه ایو هم بستگی پیرسون استفاده شد. عناصر نیکل، وانادیم، کبالت و تیتانیم دارای هم بستگی بالایی با یکدیگر هستند و با منگنز هم بستگی منفی دارند. هم چنین نقشه پراکندگی 5 فلز سنگین نیکل، وانادیم، منگنز، تیتانیم و کبالت در محدوده مورد مطالعه با استفاده از نرم افزار ARC GIS 9.2 ترسیم شده است. نتایج نشان می دهد غلظت عناصر سنگین کم بوده و رسوبات توسط Ni، Co، Mn، Ti، V آلوده نشده اند. حضور این فلزات در رسوبات بستر دریاچه زریوار توسط واحدهای زمین شناسی منطقه کنترل می شود. تغییرات میانگین غلظت عناصر کل ایستگاه ها، به ترتیب Ti > Mn > V > Ni > Co تعیین گردید. نتایج شاخص زمین انباشت (Igeo) نشان می دهد که نمونه ها نسبت به این 5 عنصر عملا غیرآلوده می باشند. به نظر می رسد عنصر منگنز دارای منشا متفاوتی نسبت به سایر فلزات مورد مطالعه باشد. نتایج فاکتور غنی شدگی برای این 5 عنصر پایین تر از حد آلودگی بوده و غنی شدگی کمی را نشان می دهد. نتایج ضریب آلودگی نشان دهنده آلودگی متوسط رسوبات نسبت به عناصر نیکل، کبالت، وانادیم و تیتانیم و عدم آلودگی نسبت به عنصر منگنز بوده که نشان دهنده تاثیر عوامل انسانی بر غلظت این فلزات می باشد.