رهیافت قلب سلیم در مفهوم شناسی سلامت معنوی

در پی پاسخ به دو سوال مهم، مبنی بر چرایی و چیستی بیماری، و چگونگی مراقبت از بیماران به منظور تسکین آلام روحیشان، به مطالعه مدل های مراقبت پرستاری جهان پرداخته شد؛ چرا که پرستاری متکفل تشخیص، درمان و مراقبت از عکس العمل های بیمار به مشکلات سلامت است.
روش های شناخت شناسی دیدگاه های متفاوت فلسفی ایجاد می کنند و دانش و پیش فرض های ذهنی نظریه پرداز را شکل داده و به علم و نگره های علمی جهت فلسفی می دهند. اما هیچ یک از مدل های مراقبت جهانی از شناخت شناسی وحیانی و فلسفه ادیان ابراهیمی استفاده ننموده و به وجود روح ملکوتی در انسان نپرداخته اند؛ لذا بر مبنای شناخت شناسی وحیانی و فلسفه اسلام به تحقیق در بعد ملکوتی عالم و بعد ملکوتی وجود انسان پرداخته و در پنج مرحله تحقیق (در طی 12 سال) مدل مراقبت از بیماران طراحی و اجرا گشت.
در دیدگاه فلسفی ادیان ابراهیمی و اسلام عزیز (که موید تمام آن هاست) عالم بر اساس رحمت آفریده شده و انسان باید تلاش کند تا با رسیدن به مکارم اخلاق، شایسته مقام خلیفه الله گردد. انسان با انتخاب نحوه ارتباطات خود با خدا، مردم، خود و عالم خلقت، سرنوشت خویش را می سازد و با رنگ الهی زدن به افکار و نیاتش، رفتار و گفتار صحیح، مکارم اخلاق و قلب سلیم را کسب می کند. انسان در هنگام بیماری با تمام ابعاد وجودی خود به بیماری پاسخ داده و گاه در بعد روحی دچار آسیب های معنوی می شود و سلامت معنوی او نیز در معرض آسیب قرار می گیرد. سلامتی که برخورداری از قلب سلیم است، هدف نهایی مراقبت بوده که در پرتو ایمان و تقوی قابل دسترس است و باعث پاسخ سازگار به ابتلائاتی می شود که همه به مشیت خداست.
کادر درمان باید پاسخ روحی (معنوی) بیمار به بیماری را که می تواند به صورت آسیب معنوی بروز کند، شناخته و با تقویت باور عشق، حسن ظن و امید به رحمت خدا کمک کنند تا بیماران در بیماری خود، خیری دیده، با نگرش مثبت به آن بنگرند، از خوف و حزن رهیده و به سکینه قلب (آرامش، امنیت، عشق، امید) و خشنودی از سرنوشت خود برسند. پرستاران می توانند با دعوت به مکارم اخلاق، سبب سلامت معنوی بیماران شوند.