اثر کارگذاری ورقه پلی اتیلن در عمق خاک بر نگهداری رطوبت و عملکرد گندم دیم در خاک سبک

کشور ایران به دلیل نقصان ریزشهای جوی ونامناسب بودن پراکنش زمانی ومکان بارندگی، همواره بامشکل کمبود آب روبروست. در کنار این مساله به دلیل نسبت کم خلل و فرج ریز در خاکهای سبک قدرت نگهداری آب در آنها ناچیز و نفوذ عمقی آب سریع و زیاد می باشد. از این رو محققان سعی کرده اند تا آب را در ناحیه ریشه با استفاده از روش های متداول مانند لایه آسفالت، بتن و ورقه پلی اتیلنی حفظ کنند. با توجه به شرایط خشک و نیمه خشک بودن آب و هوای اکثر مناطق کشور و کمبود رطوبت در خاک های سبک هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر استفاده از ورقه پلی اتیلنی در خاک لوم شنی با نفوذپذیری بالا در دو مزرعه اردبیل با دو عمق کارگذاری متفاوت بود تا مشخص گردد اولا کارگذاری این ورقه و ثانیا عمق کارگذاری آن تا جه حد بر حفظ رطوبت وشاخص های رشد و عملکرد گندم دیم درمنطقه ای که بیشتر بارندگی های آن خارج از فصل زراعی بوده و با شدت های بالا در طول فصل زراعی رخ می دهد، موثر خواهد بود.[p1] از اینرو در مزرعه شماره یک ورقه پلی اتیلنی در عمق 35 سانتی متری و در مزرعه دو در اعماق 30 و 40 سانتی متری خاک کارگذاشته شد. این تحقیق در قالب طرح کاملا تصادفی تحت دو تیمار(ورقه دار و بدون ورقه پلی اتیلنی) و سه تکرار اجرا و اقدام به کشت گندم دیم در پاییز در هر دو مزرعه شد و در طول دوره رشد اقدام به اندازه گیری رطوبت با استفاده از دستگاه انعکاس سنجی زمانی(TDR) در طول دوره رشد گردید. بعد از برداشت گندم، شاخص های رشد و عملکرد آن اندازه گیری شد. نتایج نشان داد استفاده از ورقه پلی اتیلنی به شکل تک عمقی (35 سانتی متری) در مزرعه شماره یک با افزایش محسوس نگهداری رطوبت در عمق 10 و 25 سانتی متری نسبت به شاهد به ترتیب با مقدار 5/13 % و 5/88 % حجمی باعث افزایش شاخص های رشد و عملکرد گندم به ویژه عملکرد دانه به مقدار 0/6 تن از 1/13 تن به 1/76 تن در هکتارو عملکردکاه و کل ماده خشک به ترتیب از 1/58 و 2/7 تن به 3/6 و 5/05 تن در هکتار نسبت به شاهد شد. این کار همچنین باعث افزایش متوسط ارتفاع ساقه از 70/56 سانتی متر به 80/54 سانتی متر و کاهش وزن هزار دانه از 40/52 به 31/7 گرم شد. اما استفاده از ورقه پلی اتیلنی در دو عمق خاک (30 و 40 سانتی متری) در مزرعه شماره دو و رها کردن فاصله 10 سانتی متری بین ورقه پلی اتیلنی برای زهکشی آب نتوانست باعث افزایش قابل توجه رطوبت و در نتیجه شاخص های رشد و عملکرد گندم در خاک سبک گردد.