آداب سفارت و آئین مذاکره در شاهنامه

دیپلماسی قدمتی به بلندای تاریخ حکومت (دولت) دارد و به این ترتیب دیپلمات همواره در کنار حکم ران بوده است. عرصه سیاست، آداب روابط سیاسی و شخصیت بازیگران سیاسی، برای بیش تر مردم حوزه ای مرموز و محاط در هاله ای اسرارآمیز است. آن چه در برداشت عمومی از این قلمرو مشترک است، وجود امتیازات اغواکننده و شخصیت غالبا زیرک، برنامه ریز، مدبر، بی رحم و گاه عدالت پیشه سیاست مداران است. دیپلماسی فنی تلقی می شد که از شکل گرفتن در قالب قواعد گریزان بود. آن هایی هم که دیپلمات بودند، بندرت از رموز این فن نوشتند. شاهنامه روایت حکم رانی ایرانیان از طلوع تاریخ آنان تا غروب حکومت ساسانیان است. جست وجو در شاهنامه برای استخراج آداب دیپلماسی و آئین مذاکره در دوران باستان، برخی از قواعد و ویژگی های این حوزه را بازنمایی می کند. سوال اصلی در مقاله حاضر این است که آداب سفارت و آئین مذاکره در دوران گذشته ایران چگونه بوده است؟ در پاسخ به این پرسش، مدعای مقاله آن است که دیپلماسی به دلیل تجربی بودن، قواعد و ویژگی هایی دارد که در طول زمان یک سان مانده اند، اما تشریفات آن تغییر کرده است. روش فهم ما برای استخراج قواعد و ویژگی های دیپلمات و دیپلماسی در ایران باستان توصیف و تحلیل بوده است.