عملکرد و مزیت نسبی کشت مخلوط آفتابگردان در الگوهای مختلف با سویا و ذرت

به منظور بررسی عملکرد و مزیت کشت آفتابگردان به صورت مخلوط دو و سه گونه ای با سویا و ذرت آزمایشی در سال 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز به اجرا در آمد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 6 تیمار و 3 تکرار انجام شد. تیمارها شامل کشت خالص آفتابگردان، کشت های مخلوط جایگزینی شامل کشت دو گونه ای شامل آفتابگردان- ذرت با نسبت 3:3 و آفتابگردان-سویا با نسبت 4:3 و کشت سه گونه ای آفتابگردان- سویا - ذرت با نسبت3:4:3 و آفتابگردان- سویا- ذرت - سویا با نسبت 4:3:4:3 و کشت مخلوط افزایشی آفتابگردان و سویا با نسبت 20:100 بودند. نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری برای ارتفاع بوته، شاخص کلروفیل، وزن صد دانه و عملکرد بیولوژیک آفتابگردان بین کشت خالص و کشتهای مخلوط وجود نداشت. تعداد برگ در بوته آفتابگردان به طور معنی داری تحت تاثیر الگوی کشت قرار گرفت و در تیمارهای کشت مخلوط بیشتر از کشت خالص آفتابگردان بود. قطر طبق، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و شاخص برداشت آفتابگردان در کشت مخلوط دو گونه ای آفتابگردان- ذرت کمتر از کشت خالص و سایر تیمار های کشت مخلوط بود. کشت مخلوط دو گونه ای آفتابگردان- سویا عملکرد دانه و شاخص برداشت بیشتری نسبت به کشت مخلوط سه گونه ای آفتابگردان- سویا - ذرت داشت. بیشترین و کمترین مقدار نسیت برابری زمین (LER) به ترتیب از کشت مخلوط افزایشی آفتابگردان و سویا (37/1) و مخلوط جایگزینی آفتابگردان- ذرت (87/0) به دست آمد. کشت مخلوط سه گونه ای آفتابگردان- سویا- ذرت - سویا LER بیشتری (01/1) نسبت به کشت مخلوط آفتابگردان- سویا - ذرت (94/0) داشت. استفاده از سه گیاه زراعی در کشت مخلوط باعث افزایش عملکرد و همچنین پایداری اکوسیستم زراعی می شود.