سیر تطور مجلسگویی صوفیانه به عنوان نوعی ادب تعلیمی؛ از آغاز تا پایان دوره صفوی

در تاریخ ادبیات فارسی، پاره ای از نوشته ها با نام عمومی شناخته می شوند. «مجالس» مجالس از نظر نوع شناسی ادبی در رده ادبیات تعلیمی جای می گیرد و از فروع آن به، (oratory) شمار می رود. از مهم ترین سرچشمه های مجلس گویی یا خطا به منبری تعلیمات و ارشادات قرآن کریم و نهج البلاغه است. موضو ع مجالس، غالبا وعظ و تذکیر است و با مفاهیمی همچون خطابه، تبلیغ، تعلیم، نصیحت، ارشاد، تذکیر و پند و اندرز در هم می آمیزد و گاه یکجا و با ارزش یکسان به کار می رود. در این نوع ادبی، سخنور با بیان هنجارهای اخلاقی و نشان دادن ناهنجاری ها برای اصلاح اندیشه و رفتارجامعه گام برمی دارد. مجالس وعظی صوفیه به دو شکل عام (منبری) و خاص (خانقاهی) تشکیل مییافته و هر یک شرایط و آداب ویژه ای داشته است. بلاغت» مجلس گویی عام، بلاغتی خاص، جدای از بلاغت ادبی می طلبد و به معروف است که دارای ساختار، ویژگی ها و عناصری مشخص است. در این «منبری جستار، به روش توصیفی- تحلیلی سیر تطور این موضوع از آغاز تا پایان عصر صفوی مورد بررسی واقع شده است.