ویژگی های فیزیکی- شیمیایی خاک و کارایی استفاده از زمین در نظام های کشت مخلوط جو- نخود

به منظور بررسی اثرات الگوهای مختلف کشت بر برخی ویژگی های فیزیکی- شیمیایی خاک و کارایی استفاده از زمین آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینای همدان اجرا شد. طرح آزمایشی مورد استفاده بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و ده تیمار بود. کشت خالص نخود (P1)، کشت خالص جو (P2) و الگوهای کشت مخلوط با تراکم 100% جو + تراکم 100% نخود P3)، 75%) جو + 100% نخودP4)، 50%) جو+ 100% نخودP5)، 25%) جو + 100% نخودP6)، 75%) جو + 25% نخودP7)، 50%) جو + 50% نخود P8)، 25%) جو + 75% نخود (P9) به همراه تیمار شاهد بدون کشت (P10) تیمارهای آزمایشی بودند. ویژگی های خاک مثل pH، EC، چگالی ظاهری، ماده آلی، نیتروژن کل و درصد خاکدانه پایدار و کارایی استفاده از زمین (LUE) و عملکرد کل نظام ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که تمامی ویژگی ها به طور معنی داری تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند. بیشترین خاکدانه پایدار (3/45%) در تیمار P5 حاصل شد که در مقایسه با تیمار شاهد (P10(70% بیشتر بود. بیشترین ماده آلی (2/50%) و نیتروژن خاک (0/44%) نیز به ترتیب در تیمارهای P5 و P1 به دست آمد. تیمار P3 دارای بالاترین عملکرد کل بود و با تیمارهای P1 (کشت خالص نخود) و P2 (کشت خالص جو) اختلاف معنی دار داشت. افزون بر این، در کلیه تیمارهای کشت مخلوط شاخص LUE بالاتر از یک بود و تیمارP3 بیشترین میزان LUE را به خود اختصاص داد. در کل، کشت مخلوط افزایشی 50% جو + 100% نخود ویژگی های فیزیکی- شیمیایی خاک را بهبود بخشید و کارایی استفاده از زمین را افزایش داد.