مطالعه ژنتیکی موسیر ایرانی (Allium hirtifolium Boiss.) با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی و مولکولی

در این پژوهش، تنوع ژنتیکی 21 توده موسیر (Allium hirtifolium Boiss.) وحشی ایران از مناطق جنوب، جنوب غرب، غرب و مرکز ایران با استفاده از صفات مورفولوژیکی و نشانگرهای AFLP ارزیابی شد. نتایج نشان داد توده خوانسار دارای بیشترین عرض برگ (42/5 سانتی متر)، میانگین تعداد برگ در بوته (41/5)، قطر سوخ (84/10 سانتی متر)، ارتفاع سوخ (95/4 سانتی متر) و وزن متوسط سوخ (5/122گرم) بود و بنابراین، توده مناسبی برای اهلی سازی و کشت است. بر اساس تجزیه کلاستر توده های مطالعه شده از نظر صفات مورفولوژیکی در سه گروه قرار گرفتند که تا حد زیادی بر اساس نزدیکی و دوری جغرافیایی بود. در بررسی مولکولی توسط نشانگرهای AFLP از چهار ترکیب آغازگری EcoRI و MseI دارای سه نوکلئوتید انتخابی استفاده شد. در آنالیز مولکولی، 376 نشانگر حاصل شد که 204 نشانگر (28/53 درصد) چند شکلی نشان دادند. بر اساس دندروگرام حاصل از داده های مولکولی، توده های موسیر بومی ایران در حد تشابه 70 درصد در پنج گروه قرار گرفتند که مطابقت زیادی با پراکنش جغرافیایی آن ها نشان داد. همچنین توده کازرون از منطقه گرم تر جنوبی با توده های شمالی تر که از مناطق سردتر بوند تفاوت های ژنتیکی بارزتری داشت. نتایج نشان داد تکنیک AFLP ابزار مناسبی در ارزیابی تنوع ژنتیکی توده های موسیر ایرانی است.