ردیابی ویروئید کوتولگی رازک در درختان لیموترش، لیموشیرین، کلمانتین، نارنگی و گریپ فروت استان مازندران

ویروئید کوتولگی رازک از جنس Hostuviroid در مناطق مرکبات کاری سراسر دنیا به عنوان عامل ایجاد کننده اککسیا و زایلوپروز در نارنگی هاC. unshiu Marco.، C. nobilis Lour.) reticulate Blanco،(Citrus و هیبریدهای آنها، اکثر تانجلوها (Macf. C. reticulate × C. paradisi) و تانجورها (C. reticulata × C. sinensis (L.) Osb.) هم چنین لیمو شیرین (C.limettioides Hort. ex Tanaka) شناخته شده و در اکثر آنها کوتولگی و ساقه آبله ای را ایجاد می کند. علائم کاککسیا در نارنگی و دورگه های آن شامل زردی عمومی درخت، صمغ زیر پوست، فرورفتگی هایی در آوند چوبی و تشکیل برجستگی های ریز در سطح کامبیوم پوست که در چوب فرو رفته اند است. شدت علائم بسته به رقم میزبان و استرین ویروئید متفاوت است. به منظور بررسی گسترش بیماری در بعضی گونه های دارای علائم و بدون علائم در مرکبات رایج استان مازندران، نمونه برداری به صورت تصادفی از درختان کلمانتین (C. reticulata Blanco)، ارقام قدیمی نارنگی وازه ساتسوما (C. unshiu) و لیموشیرین که همگی علائم ساقه آبله ای و صمغ زیر پوست را در قسمت بالایی ناحیه پیوند نشان می دادند و درختان لیمو ترش [(C. limon (L.) Burm. f.، Local cultivar)]، گریپ فروت دانکن (C. paradisi Macf.) که بدون علائم بودند صورت گرفت. استخراج RNA از برگ با استفاده ازماده ترایزول (Invitrogen، Carlsbade، CA) انجام شد. نتایج حاصل از واکنش زنجیره ای پلیمراز با ترانویسی معکوس RT-PCR)) با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ویروئید کوتولگی رازک و الکتروفورز محصولات روی ژل آگاروز 2% نمایانگر وجود قطعات bp300 مورد انتظار ویروئید کوتولگی رازک در همه درختان ساتسوما (20 از 20) و 77% از درختان کلمانتین (19 از 25)، و به ترتیب در 63% (14 از22)، 100% (12 از 12) و 33% (5 از 15) از درختان لیموشیرین، لیموترش و گریپ فروت بود. این درختان فاقد علائم منابع پنهان ویروئید هستند که به نگهداری و گسترش ویروئید کوتولگی رازک کمک می کنند بنابراین استفاده از آزمایش های دقیق ردیابی مولکولی در مناطقی که برنامه های ریشه کنی به کار گرفته شده لازم است. این اولین گزارش آلودگی لیموترش و گریپفروت به ویروئید کوتولگی رازک از ایران است.