فتح الله گولن و جنبش اجتماعی-سیاسی وی در ترکیه

در میان اندیشمندان سیاسی اسلام گرای ترکیه، فتح الله گولن چهره ای نام آشنا برای تحلیلگران امور سیاسی و مذهبی ترکیه و اروپایی به شمار می رود. اما درباره وی و آثارش در ایران متون بسیار اندکی وجود دارد و آرای وی تا اندازه ای ناشناخته مانده است. تاکید گولن بر الگوی همزیستی میان-ادیان دوره عثمانی و الگوی سنتی آن دوران، خود نشان از محافظه کاری و تاثیر سنت در اندیشه سیاسی وی دارد. سازگاری اسلام و مدرنیته، آموزش جوانان، امنیت، نقش زنان در جامعه و گفتگوی میان ادیان از مهم ترین عناصر فکری اندیشه گولن می باشد. اما سئوال اصلی این است که نقش اندیشه و فعالیت های وی چه تاثیری بر جنبش اجتماعی – سیاسی اسلام گرای ترکیه و حزب عدالت و توسعه که بیش از 10 سال زمام امور ترکیه لائیک را در دست خود دارد، داشته است. این مقاله با مطالعه آثار و فعالیت گولن تلاش می کند تا رابطه میان نظریه وی و معیارهای ایدئولوژی سیاسی محافظه کاری کلاسیک غرب و تاثیرگذاری وی بر جریان اصلی اسلام گرایی در ترکیه کنونی را تبیین نماید.