بررسی آثار تیمار پیش سرما، پتانسیل اسمزی، و تنش خشکی بر رشد گیاهچه های جمعیت های دو گونه مرزه (Satureja sahendica و S. bachtiarica) در دو شرایط ژرمیناتور و گلخانه

به منظور بررسی اثر تیمار پیش سرما، پتانسیل اسمزی، و تنش خشکی بر جمعیت های دو گونه دارویی Satureja sahendica و S. bachtiarica آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در دو شرایط ژرمیناتور و گلخانه در سال های 1389 1390 در بانک ژن منابع طبیعی و موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور به اجرا درآمد. تیمارهای مورد استفاده در شرایط ژرمیناتور شامل تیمار پیش سرما و سطوح مختلف پتانسیل اسمزی ناشی از غلظت های پلی اتیلن گلایکول (PEG) 6000 دالتون در پنج سطح (0، 3/0-، 6/0-، 9/0-، و 2/1- مگاپاسگال) بود. تیمارهای مورد استفاده در شرایط گلخانه شامل تیمار پیش سرما و تنش خشکی در پنج سطح ظرفیت زراعی (20، 40، 60، 80، و 100 درصد) بود. نتایج نشان داد، با افزایش غلظت پتانسیل اسمزی و تنش خشکی، میانگین صفت درصد جوانه زنی و درصد سبزشدن به ترتیب آزمایشگاه و گلخانه به میزان 33 و 6 درصد کاهش یافت، در حالی که نسبت طول ریشه چه به ساقه چه و نسبت وزن خشک به تر گیاهچه روند افزایشی داشت. در دو شرایط ژرمیناتور و گلخانه خصوصیات جوانه زنی در تیمار پیش سرما نسبت به سایر تیمارها دارای بیشترین مقدار بود. در واکنش به پتانسیل اسمزی در ژرمیناتور و با تنش خشکی در گلخانه جمعیت بیجار 2 از مرزه سهندی و پیرانشهر از مرزه بختیاری در اکثر صفات، به دلیل دارابودن بیشترین شاخص بنیه و نسبت وزن خشک به تر نسبت به جمعیت های دیگر، مقاوم تر بود. مقایسه بین جمعیت ها نشان داد که کم تحمل ترین جمعیت مربوط به جمعیت تاکستان از مرزه سهندی است.