واکاوی اندیشه و عملکرد سیاسی سید حسن مدرس

زمانه و روزگار سیدحسن مدرس مصادف با دوره روی کار آمدن رضاخان و پشتیبانی طیف وسیعی از روشنفکران دلزده از فضای ناشی از شکست و ناکامی مشروطیت در کشور بود و بعد از سالیان طولانی پس از شهادت مدرس هیچ گاه یادی از وی نشد و به طور کلی گفتمان روشنفکری همسو و مخالف دولت پهلوی، شناخت واقعی اندیشه و افکار مدرس را در فضای مبهم و تاریکی فرو برد تا جایی که وی را فردی محافظه کار و ارتجاعی و مخالف توسعه وپیشرفت معرفی نمود و با وجود سالیان دراز از درگذشت وی هنوز اندیشه ها و افکار مدرس آن چنان که شایسته و در لابلای اسناد و گفتارهایش در مجالس شورای ملی می نماید، شناسایی نشده است. در این مقاله با بررسی مجموعه مذاکرات و مباحثات مجلس شورای ملی و همچنین اسناد دسته اول مربوط به مبارزات سیاسی مدرس در پی شناخت دیدگاه های مدرس در ارتباط با مسائل دنیای جدید و تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ایران برآمده ایم و با واکاوی علل رویکردهای مدرس به موضوعات مختلف و گاه تناقض تصمیمات سیاسی وی، خط فکری، سیاسی و مبارزاتی وی را تا حدودی منطبق با وضعیت دوره روی کار آمدن و استقرار حکومت پهلوی روشن نموده ایم.