ضرورت بعثت انبیا از دیدگاه ابن سینا و سهروردی

بحث از «ضرورت بعثت انبیا» یکی از مباحث مهم و اساسی «نبوت عامه» است. ابن سینا و شیخ شهاب الدین سهروردی از جمله ی کسانی هستند که در آثار خود این مساله را مورد توجه قرار داده اند. از نظر ابن سینا بقای نوع بشر در گرو برقراری عدالت اجتماعی است و تحقق عدالت اجتماعی هم منوط به قانون مدنی لازم الاجرا می باشد و تحقق چنین قانونی هم فقط به وسیله ی انسانی فوق جامعه ی بشری که مصداق منحصر به فرد آن، پیامبران هستند، حاصل می شود. از شیوه ی استدلال ابن سینا این گونه بر می آید که تفسیر او از ضرورت بعثت انبیاء، تفسیری دنیاگرایانه است. اما با توجه به بیانات وی در مواضع دیگر و جمع بندی آراء و نظرات او می توان چنین استنباط نمود که نگرش او به این مساله، نگرشی جامع نگرانه است. یعنی از نظر او انبیاء دو هدف داشته اند: یکی ارشاد به سعادت معنوی که در پرتو توحید و ایمان به معاد و صفات فاضله پدیدار می شود و دیگری راهنمایی به مصالح عالیه ی اجتماعی که با ایجاد مقررات عادلانه به دست می آید. با بررسی آراء و نظرات سهروردی نیز این مطالب به خوبی روشن می شود که او هم با ارائه تفسیری جامع نگرانه معتقد است: انبیا دنیا و آخرت را توامان مورد توجه قرار داده اند.