بررسی تطبیقی تئوری نمایندگی ظاهری

با توسعه تجارت و سرعت فوق العاده در امر مبادلات تجاری، تخصصی شدن امور، پدید آمدن نیاز های متنوع و رو به رشد، شکل گیری اشخاص حقوقی و همچنین شکل گیری اقتصاد جهانی و بسیاری از عوامل دیگر، از اقدام مستقیم و مباشرت افراد جهت انجام همه اعمال حقوقی کاسته شده است. این عوامل اهمیت و ضرورت توجه به نهاد نمایندگی را قوت بخشیده است.
در میان اقسام مختلف نمایندگی، نمایندگی ظاهری یکی از جدیدترین، مهمترین و کاربردی ترین اقسام نمایندگی هاست که ترکیبی از دو نظریه - نظریه نمایندگی و نظریه ظاهر - می باشد. نمایندگی ظاهری استثنائی بر این قاعده عمومی حوزه نمایندگی است که نماینده غیر مجاز و فاقد اختیار نمی تواند اصیل خود را به قرارداد با اشخاص ثالث ملزم نماید. علی رغم استثنائی بودن این نظریه، در هر دو نظام حقوقی (حقوق نوشته و حقوق کامن لا و حتی نظام های حقوقی مختلط) و همچنین در میان کشور های مختلف – صرف نظر از درجه پیشرفت و توسعه – مفهومی شناخته شده است و مورد پذیرش اکثریت نظام های حقوقی قرار گرفته است و دارای قلمروها و کاربردهای جدیدی است که در نظام حقوقی ما مورد توجه قانون گذاران، قضات و نویسندگان حقوقی قرار نگرفته است. در این نوشتار به معرفی این کاربردها، که در چند سال اخیر مورد استفاده کشورها به خصوص در نظام های دارای حقوق عرفی (کامن لا) قرار گرفته است، می پردازیم و همچنین از چند مدل قانون گذاری در ارتباط با ورود این نظریه به قوانین کشورهای دارای حقوق نوشته سخن خواهیم گفت.