تجزیه بایپلات رگرسیون مکانی برای اختصاص ارقام جدید پیشرفته عدس به محیطهای هدف

ارزیابی پایداری عملکرد ژنوتیپها و محیطها چالش اولیه اصلاحکنندگان نبات است. بنابراین، تحلیل جامعی از ساختار اثر متقابل ژنوتیپ×محیط مورد نیاز است. هدف از این تحقیق، ارزیابی استفاده از رگرسیون مکانی (SREG) روش GGE بایپلات برای گروهبندی اثر متقابل ژنوتیپ×محیط در عدس بود. داده های عملکرد 10 ژنوتیپ (G) عدس مورد آزمایش در 10 محیط طی سالهای زراعی 2007 و 2008، با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مکان (L) در سال اول و سال دوم بهترتیب 56 و 77 درصد از تغییرات کل (G + L + GL) را توجیه کرد. براساس نمودار چندضلعی بایپلات، در سال اول اجرای آزمایش، ژنوتیپ شماره 9 در گنبد، شیروان و گچساران، ژنوتیپ شماره 5 در ایلام و ژنوتیپ شماره 8 در کرمانشاه به عنوان ژنوتیپهای برنده شناخته شدند و در سال دوم اجرای آزمایش، ژنوتیپ شماره 5 در گنبد و ایلام، ژنوتیپ شماره 9 در گچساران، ژنوتیپ شماره 2 در کرمانشاه و ژنوتیپ شماره 3 در شیروان به عنوان ژنوتیپهای برنده شناخته شدند. براساس نمودار مختصات محیط متوسط، در سال اول، ژنوتیپهای شماره 1، 9 و 3 و در سال دوم ژنوتیپهای شماره 8 و 9 مطلوبترین ژنوتیپها بودند. منطقه گچساران بیشتر از سایر مناطق (مکانها) نماینده محیط متوسط بود و از قدرت تمایز بالایی برای تشخیص ژنوتیپهای ایدهآل و نامناسب برخوردار بود. در نتیجه ژنوتیپ شماره 9 (ILL 6199) به عنوان پایدارترین و پرمحصولترین ژنوتیپ انتخاب شد که می تواند برای عرضه تجاری در مناطق نیمه خشک ایران توصیه شود.