هجو کاریکاتوری در شعر دعبل خزاعی

هجو یکی از گونه های مهم ادبی است، که بیش از غرض های شعری دیگر، بیانگر عواطف و احساسات شاعر و تصویر گر زندگی فردی و اجتماعی به زبانی ساده است؛ از این رو توجه بسیاری از منتقدان و پژوهشگران را به خود معطوف داشته است. در عصر عباسی – عصر طلایی ادبیات عرب – هجو طنز گونه پا به عرصه ظهور نهاد که از یک سو به سبب برخورداری از روح طنز، آرامش بخش و نشاط انگیز بوده و از سوی دیگر از فحش و ناسزایی که سرشت انسان از آن گریزان است، به دور است.
مقاله حاضر گونه ای طنز آمیز از هجو علی بن دعبل الخزاعی، یکی از بزرگترین شاعران عصر عباسی را با تکیه بر مهم ترین جنبه ی کاریکاتوری آن که بزرگنمایی عیب های هجو شوندگان در قالب تصویر است- بررسی می کند و برای تبیین عملکرد کاریکاتوری شاعر، نمونه هایی از هجو او را در مضمون های شخصی، اجتماعی و سیاسی تحلیل نموده و کوشیده است در هر مضمون، برجسته ترین موضوعات را بررسی نماید تا از رهاورد آن، توانایی شاعر را در آفرینش تصویرهای کاریکاتوری در شعر به نمایش گذارد و عمل او را به کاریکاتوریست های امروزی نزدیک گرداند.