«امیری» یا منظومه «امیر و گوهر»

«امیری» مشهورترین شعر و آواز، و «امیر» بلندپایه ترین شاعر ادب مازندرانی است که اشعارش فراتر از گستره استان مازندران رفته است. رواج اشعار امیری در میان مردم، روایی و سینه به سینه است، اما ابیاتی از آن در حواشی کتاب ها و جنگ ها و به صورت مستقل نیز در دست است که مفصل ترین آن با نام کنزالاسرار مازندرانی در دو جلد در سال های 1277 و 1283ق منتشر شده است. مدتی پس از این تاریخ، تلاش فراوانی برای دستیابی به میراث مکتوب «امیر» صورت پذیرفت که حاصل آن یک جانویسی و فهرست نامگوی مکتوبات منسوب به امیر، چاپ «دیوان امیرپازواری» از روی نسخه کتابخانه دایره المعارف بزرگ اسلامی و «کهن ترین امیری های مازندران» از روی نسخه کتابخانه مجلس و چاپ تک بیت هایی از آن در مجموعه مقالات مختلف می باشد. دستیابی به نسخه خطی نویافته «امیری» یا منظومه «امیر و گوهر» در کتابخانه ملی ایران، گامی دیگر در جهت شناخت امیر، امیری، میراث مکتوب امیر و ادب مازندرانی است.