سن یابی لرزه خیزی گسل اهواز و جابه جایی مسیر رودخانه کارون با استفاده از ترمولومینسانس و مطالعات ژئوتکنیک و شناسایی گسل های نوشناخته در پروژه قطار شهری اهواز

شهر اهواز، مرکز استان خوزستان در جنوب باختر ایران قرار گرفته است. عناصر اصلی زمین شناسی در این شهر عبارتند از: گسل اهواز، طاقدیس اهواز، سازندآغاجاری و رسوبات آبرفتی و بادرفتی جوان. ساخت پروژه قطار شهری اهواز در سال 1385 شروع شد. گسل اهواز از میانه شهر عبور کرده و آن را از دید ژرفای سنگ بستر به دو بخش شمال- شمال خاوری (فرادیواره) و جنوب- جنوب باختری (فرودیواره) جدا کرده است. ژرفای سنگ بستر (سازند آغاجاری) در بخش شمال- شمال خاور به طور میانگین 8 تا 12 متر و در بخش جنوب-جنوب باختر به دلیل افت زمین ساختی قابل توجه در دسترس حفاری های ژئوتکنیک قرار ندارد (شکل 2). رودخانه کارون در دشت خوزستان و شمال اهواز شکل پیچان رودی دارد ولی در مرکز شهر در محدوده تلاقی با گسل اهواز شکل خطی پیدا می کند (شکل 1). به منظور بررسی تاثیر گسل اهواز بر این تغییر شکل، ستون چینه شناسی رسوبات کارون به طور عمودی و افقی بررسی شده و نتایج نشان از آن دارد که رژیم رسوب گذاری کارون به طور عمودی و همچنین افقی (از مناطق باختری به سوی بستر کنونی) در چند هزار سال اخیر وارون شده است (شکل 3). به منظور بررسی فرضیه تاثیر فعالیت گسل اهواز بر این پدیده، سن رسوبات بستر کارون در ژرفای مختلف با روش ترمولومینسانس اندازه گیری شد تا ضمن بررسی این نظریه، زمان یکی از فعالیت های اصلی این گسل معلوم شود. افزون بر این در طی عملیات اجرایی، دو گسل نوشناخته در ایستگاه های میدان فرودگاه و مصلا به همراه یک گسل احتمالی در محل ایستگاه مرکز فرهنگی در منطقه شمال- شمال خاور گسل اهواز شناسایی شده و مختصات محل، شیب، امتداد و جابه جایی ظاهری آنها اندازه گیری شد.