چیستی مکارم اخلاق و تبیین اهمیت و چگونگی احراز آن، از منظر آیات و روایات

از آنجایی که رسول گرامی اسلام(ص)، اتمام مکارم اخلاق را هدف بعثت خود اعلام فرموده است، پس بر هر مسلمانی ضرورت دارد، در پی درک معنای دقیق و ابعاد مختلف مکارم اخلاقی باشد؛ مکارم اخلاق، خصوصیت اصلی فرد و جامعه اسلامی و خواسته اصلی اسلام از مسلمانان و محور اصلی و غایت تعلیم و تربیت اسلامی است؛ لذا ترویج آن ن هتنها موجب اقامه اسلام و احیای سنت رسول اکرم(ص) می شود، بلکه نیاز فوری جامعه ما برای درمان خلل های موجود و پیشگیری از آسیب های آینده است. این تحقیق به روش کتابخانه ای و توصیفی و استناد به آیات و روایات متقن شیعی و نتیجه گیری از یافته ها، به دنبال این است که از طریق تحلیل معنای اصطلاح «مکارم اخلاق» و معرفت افزایی، فرد و جامعه اسلامی ر ا، به سوی تعالی سوق دهد؛ از این رو، به تبیین ابعاد مختلف مکارم اخلاق و نیز لوازم و چگونگی احراز آن پرداخته است تا از این رهگذر، اهمیت، جایگاه و ضرورت آن برای فرد مسلمان و جامعه اسلامی آشکارتر گردد. یافت ه های این تحقیق نشان می دهد که: 1) کسب و تکمیل مکارم اخلاق نه تنها هدف آفرینش است، بلکه هدف خلقت انسان نیز م یباشد؛ 2) بهترین راه رسیدن به مکارم اخلاق، نزدیک شدن و شبی هشدن به اخلاق متعادل رسول اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) در چهار حوزه اخلاق بندگی، اخلاق فردی، اخلاق خانوادگی و اخلاق اجتماعی است؛ 3) مکارم اخلاق فقط مختص مومنین است و افراد بی اعتقاد به خدا را شامل نمی شود؛ به بیان دیگر، مکارم اخلاقی فقط در قلمرو ایمان به خدا حاصل می شود و با فضائل اخلاقی مکاتب سکولار تفاوت بنیادی دارد؛ 4) بدون احیاء این اخلاق محمدی(ص)، مسلمانان نمی توانند ادعای کامل بودن و الگو بودن داشته باشند؛ 5) حصول مکارم اخلاق، مستلزم تحصیل علم و معرفت، تعادل، و انجام عمل صالح و رسیدن به مقام اخلاص و احسان است، و اتمام مکارم اخلاق، در گرو اتمام این لوازم است؛ 6) اتمام مکارم اخلاق با مقام انسان کامل و نهایت احسان متناظر است.