سمیت تنفسی اسانس های پنج گونه گیاه دارویی روی حشرات کامل سوسک چهارنقطه ای حبوبات Callosobruchus maculatus)Fabricius) و شپشه آرد Tribolium castaneum)Herbest)

در این تحقیق سمیت تنفسی هفت غلظت مختلف (185/2، 370/4، 555/5، 740/7، 925/4، 1111/1 و 3/1296 میکرولیتر در لیتر آب) از اسانس های پنج گونه گیاهی اسطوخودوس Lavandula vera L.، اکلیل کوهی Rosmarinus officinalis L.، رازیانه Foeniculum vulgare L.، ترخون Artemisia dracunculus L. و مرزه Satureja hortensis L.روی دو گونه مهم آفت انباری، سوسکچهارنقطهایحبوباتCallosobruchus maculatus (Fabricius) وشپشهآردTribolium castaneum (Herbest) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سوسک چهار نقطه ای حبوبات نسبت به شپشه آرد به اسانس ها حساس تر است. در بین اسانس های گیاهان مختلف اکلیل کوهی سمیت تنفسی بالایی روی سوسک چهار نقطه ای حبوبات نشان داد به طوری که میزان مرگ و میر سوسک چهار نقطه ای حبوبات در پائین ترین غلظت اسانس اکلیل کوهی بعد از گذشت 12 ساعت به 100% رسید در حالی که میزان مرگ و میر شپشه آرد در همین غلظت بعد از گذشت 12 ساعت تنها 5 درصد بود که پس از 24 ساعت به 30 درصد رسید. در مورد اسانس ترخون که سمیت تنفسیحاصله نسبت به سایر اسانس ها برروی سوسک چهار نقطه ای حبوبات و شپشه آرد کمتر بود در بالاترین غلظت اسانس میزان مرگ و میر در سوسک چهار نقطه ای حبوبات بعد از 18 ساعت به 100 درصد و در مورد شپشه آرد بعد از 24 ساعت به 95 درصد رسید. میزان مرگ و میر سوسک چهارنقطه ای حبوبات در بالاترین غلظت اسانس های اسطوخودوس، رازیانه و مرزه به ترتیب بعد از 5، 18 و 18 ساعت و در مورد شپشه آرد بعد از 24 ساعت به 100% رسید. LT50 محاسبه شده جهت بررسی دوام اسانس اسطوخودوس برای سوسک چهار نقطه ای حبوبات و شپشه آرد به ترتیب 24/96 و 4/78 برای اسانس اسطوخودوس، 30/14و 11/73برای اسانس اکلیل کوهی، 15/64 و 8/71 روز برای اسانس رازیانه،11/74و 6/10 برای اسانس ترخون و 12/28 و3/60 روز برای اسانس مرزه تعیین گردید.