نقشه های علمی: فنون و روش ها

با رشد حوزه های دانش، انتشارات علمی نیز به سرعت توسعه یافته و در نتیجه این رشد، رصد روندهای پژوهشی در حوزه های گوناگون علم دشوار شده است. با توجه به محدودیت های روش های مرسوم تجزیه و تحلیل حوزه های مختلف علوم در دنیای جدید و فقدان تصور کامل و جامع آنها از علوم مختلف، روش های نوینی توسط متخصصان علم سنجی و علوم رایانه ارائه شده است. در این راستا، متخصصان علم سنجی در تلاشند تا نقشه های حوزه های مختلف علمی را ترسیم کنند. به همین دلیل، آنها شاخص ها و روش های علم سنجی را با فنون نوین مصورسازی ترکیب کرده اند تا برای سیاست گذاران و جوامع علمی، بررسی و پیمایش در مسیرهای مختلف آن میسر شود.
مطالعه حاضر، با هدف معرفی روش های نگاشت نقشه های علمی؛ به خصوص تحلیل هم رخدادی واژگان وروش های متن کاوی، سعی دارد تا نظر پژوهشگران را به سمت حوزه های جدید تحلیل ساختار علوم رهنمون سازد. این مقاله ضمن توجه بر مفاهیم نگاشت نقشه های علمی و بررسی روش های آن، به توضیح بنیان های نظری نقشه های علمی می پردازد و در نتیجه این نوع نقشه ها را به عنوان راه حلی برای بازنمون دانش ضمنی در راستای تبدیل آن به دانش آشکار، برای جامعه علمی پیشنهاد می کند.