تاثیر تنش خشکی بر تبادلات گازی در دو گونه بلوط ایرانی (Quercus brantii) و وی ول (Quercus libani)

خشکی ازجمله تنش های محیطی مهم است که بر رشد و نمو گیاهان اثر منفی می گذارد و مطالعه تبادلات گازی در شرایط تنش خشکی می تواند به شناسایی فاکتورهای موثر در مقاومت به این تنش کمک کند. از آنجایی که جنگل های زاگرس با اقلیم مدیترانه ای جز جنگل های خشکی گرا هستند، بنابراین این تحقیق به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر روی تبادلات گازی دو گونه بلوط ایرانی Quercus brantii و وی ول Quercus libani صورت گرفت. تیمارهای موردنظر شامل 4 سطح (100، 70، 50 و 30 درصد ظرفیت مزرعه ای) بود که در شرایط گلخانه ای اعمال شد. نهال های درنظر گرفته شده برای تنش کمبود آب آبیاری نشدند تا به ظرفیت مزرعه ای موردنظر (70، 50 و 30 درصد ظرفیت مزرعه ای) رسیدند، ولی نهال های کنترل هر روز آبیاری گردیدند تا محتوی آب خاک گلدان ها در حدود 100 درصد ظرفیت مزرعه ای نگه داشته شود. نتایج نشان داد که تیمار تنش کمبود آب سبب کاهش معنی داری در هدایت روزنه ای، فتوسنتز، هدایت مزوفیلی و دی اکسید کربن زیر روزنه ای به محیطی و تعرق شد. همچنین گونه وی ول فتوسنتز، کارایی مصرف آب و تعرق بیشتری نسبت به بلوط ایرانی داشت. به طورکلی می توان نتیجه گیری کرد که در هر دو گونه محدودیت روزنه ای و غیرروزنه ای باعث کاهش فتوسنتز گردید. همچنین گونه وی ول با داشتن کارایی مصرف آب بالاتر و کاهش کمتر درصد تغییرات پارامترهای گازی از مکانیسم تحمل به خشکی و گونه بلوط ایرانی از مکانیسم اجتناب از خشکی در زمان تنش بهره می جوید.