اثر سطوح مختلف کود گاوی و اوره بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forssk.)

به منظور بررسی پاسخ ویژگی های کمی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forssk.) به سطوح مختلف کودهای گاوی و نیتروژن، آزمایشی به صورت بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 1390 اجرا شد. تیمارهای کودی شامل: شاهد (عدم مصرف کود) و سه سطح کود نیتروژن (30، 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره) و سه سطح کود گاوی (14/29، 28/58و 42/87تن در هکتار) بودند. نتایج نشان داد که در شرایط کاربرد کود گاوی ویژگی های کمی و کیفی اسفرزه اختلاف معنی داری با کاربرد کود اوره نداشتند. سطح 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع کود اوره دارای بیشترین عملکرد دانه و زیست توده اندام هوایی (به ترتیب 1618 و 9464 کیلوگرم در هکتار) بود ولی با تیمار 87/42 تن کود گاوی در هکتار اختلاف معنی داری نداشت. بیشترین میزان موسیلاژ بذر (26/75%)، فاکتور تورم (10/38میلی لیتر) و عملکرد موسیلاژ‍‍‍‍ (415 کیلوگرم در هکتار) با تیمار 87/42 تن در هکتار کود گاوی بدست آمد، ولی اختلاف فاکتور تورم و عملکرد موسیلاژ این تیمار با سطح 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع کود اوره معنی دار نبود. به طور کلی می توان گفت که استفاده از کود گاوی در زراعت اسفرزه نه تنها کاهش عملکرد دانه و موسیلاژ اسفرزه را به همراه ندارد بلکه با تولید بذرهای با درصد موسیلاژ بالاتر می تواند با کاهش آلودگی ناشی از مصرف کودهای شیمیایی در ایجاد پایداری در کشاورزی نیز موثر باشد.