ماخذشناسی برخی حکایت های «آداب الحرب و الشجاعه»

کتاب «آداب الحرب والشجاعه»، تالیف فخر مدبر، از آثار نثر پارسی در سده ششم و هفتم به شمار می رود که دربردارنده اطلاعات گسترده ای نسبت به روزگار حیات نویسنده و قبل از آن است. باب اول کتاب (اندر کرم و حلم و عفو پادشاهان)، حاوی داستان های متعددی از امامان، پادشاهان، خلفاء و حاکمان ایرانی و عربی است. نویسنده با تسلطی که به زبان عربی داشته است، به طرز هنرمندانه ای از حکایت های عربی و فارسی در جهت بیان معنای کرم و بخشش استفاده کرده است. این پژوهش پس از معرفی اثر و نویسنده و سبک وی در داستان پردازی، به بررسی سرچشمه ها و منابع هر یک از حکایت ها پرداخته است. نتیجه این که با توجه به ترتیب زمانی منابع، مولف در پرداختن به این حکایت ها بیشتر به منابع عربی قدیم (قرن سوم و چهارم هجری) عنایت داشته است و غالبا آن ها را با دخل و تصرف بیان کرده است. نکته دیگر این است که اغلب حکایت های این باب در کتاب «جوامع الحکایات و لوامع الروایات» عوفی (630 ق) آمده است و با توجه به این که هر دو اثر مربوط به نیمه اول قرن هفتم می باشند، به نظر می رسد که هر دو از منابعی تقریبا مشترک برای بیان حکایات استفاده کرده اند و این احتمال که هر دو کتاب از هم متاثر بودند، نیز وجود دارد.