شناسایی روابط فضایی روزهای گرم فراگیر در ایران زمین

یکی از حالات دمایی، دماهای بالا و رخداد روزهای گرم است. مطالعه رفتار مکانی روزهای گرم به لحاظ شناخت قوانین حاکم بر این حالت مهم دما، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در پژوهش حاضر تلاش شد تا روزهای گرم فراگیر ایران به روش آماری شناسایی و توزیع فضایی آن ها تحلیل شوند. به این منظور از پایگاه داده شبکه ای دمای بیشینه کشور که حاصل میان یابی مشاهدات روزانه از ابتدای سال 1340 تا انتهای سال 1386 است، بهره برده ایم. در نتیجه واکاوی انجام شده، 1539 روز گرم فراگیر شناسایی گردید. بیش ترین فراوانی روزهای گرم در ماه های فروردین، بهمن و دی می باشد. با هدف شناسایی الگوی پراکنش و روابط فضایی روزهای گرم فراگیر در پهنه کشور از آماره مورن کلی، مورن محلی و نمایه گتیس- ارد جی استار استفاده شد. الگوی فضایی برازنده روزهای گرم فراگیر ایران یک الگوی خوشه ایاست که معنی داری آن در سطح اطمینان 99 درصد تایید می گردد. خوشه های فراوانی روزهای گرم در مرکز ایران و خوشه های متوسط دما در حواشی کشور رخ داده اند. با این وجود نواحی توام با بیشینه بسامد روزهای گرم، منطبق با نواحی بیشینه دمای روزهای گرم نیستند. عموما نواحی دمایی زیر اثر رطوبت، عرض جغرافیایی و ارتفاع می باشند. گرم ترین نواحی توام با روزهای گرم در جنوب و جنوب شرق کشور و نقاط کمینه توام با روزهای گرم در بلندی ها و نواحی شمال غربی کشور جای دارند.