شعر مهاجرت؛ گفتمان بین فرهنگی «ایران» و «افغانستان»

شعر تنها چینش واژگان، هماهنگی و تجانس کلمات نیست؛ شعر نهفته ها و نادیده هایی را بیان می کند که از لابه لای حروف ظهوریافته یا کلمات بیان نشده ایست که منعکس کننده ی ارزش های بزرگ انسانی است. شعر، اظهاری است بزرگ، درونی و عمیق که با زمانه سخن می گوید و نوای دل انگیزی از بودن ها و نبودن ها، با هم بودن ها و فاصله هاست. شعر افغانستانی، در ذات خود از یک پیوند درونی سخن می گوید که گاه با «آه» است و گاه با «نگفتن» و گاه از آرزوهای نوستالژیک شده، داد سخن دارد. اما شعر مهاجران افغانستانی از ظرفیت فاخر با هم بودن و همدلی با جامعه ی میزبان ایرانی حکایت دارد که با واژگانی بلند، همراه با ادب و دوستی، روابط بین فرهنگی و تمدنی خود را تعمیق می بخشد.
این مطالعه بر اساس این باور که شعر یک بیان فرهنگی است و در آن ارزش ها، احساسات و اندیشه ی یک گروه اجتماعی، یک ملت و حتی صدای یک تمدن متبلور می گردد، اشعار مهاجران افغانستانی در ایران را که بر حسب حال سرایی از نوع غنایی آن سروده شده اند، مورد ارزیابی قرار داده است. بنا بر هدف اصلی مطالعه، سعی شده است که چگونگی بازنمایی معرفت ها و احساسات مهاجران در شعر را نشان دهد و همین طور شیوه ی تعاملات فردی و اجتماعی آنان را که موجب گفتمان جدیدی شده است، مورد تحلیل قرار دهد. این مطالعه براساس روش کیفی و با رویکرد روان شناسی گفتمانی «یورگنسن» و «فیلیپس» انجام شده است و از این طریق به «تحلیل گفتمان شعر» مهاجران افغانستانی در ایران پرداخته ایم. بدین سان، اشعار مهاجران افغانستانی به ترتیب سه دهه حضور آنان در ایران، مورد تحلیل قرار گرفته است تا آشکار شود که شاعران چگونه از طریق این گفتمان برساخته هایی از روابط فردی و اجتماعی شان با مردم ایران خلق نموده اند.