تاثیر شوری آب آبیاری بر برخی صفات فیزیولوژیک و وزن ماده خشک ژنوتیپ های بزرک در مرحله رشد رویشی

شوری آب و خاک از مهم ترین تنش ها برای رشد گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک به شمار می رود. به منظور بررسی تاثیر شوری آب بر برخی صفات فیزیولوژیک و تولید ماده خشک ژنوتیپ های بزرک، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. تیمار های بررسی شده در این آزمایش، شوری در چهار سطح (0، 35، 70 و 105 میلی مولار نمک طعام خالص) به عنوان عامل اول؛ و ژنوتیپ های C1،C2،C3، B، خراسان و 33 به عنوان عامل دوم بودند. نتایج نشان داد شوری 105 میلی مولار در بزرک به ترتیب به کاهش 37، 33، 36، 3 و 61 درصدی غلظت کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، نسبت کلروفیل a/b و کاروتنوئید منجر شد. میانگین محتوای پرولین برگ و ریشه ژنوتیپ های بزرک با افزایش شوری افزایش یافت و بیشترین افزایش در میانگین مقدار پرولین برگ و ریشه در سطح شدید شوری و به ترتیب به مقدار 35/6 و 54/1 برابر سطح شاهد مشاهده شد. بیشترین و کمترین افزایش میانگین مقدار پرولین به ترتیب در ژنوتیپ هایC3 (4/6 برابر) و 33 (8/2 برابر) مشاهده شد. با افزایش شوری از سطح شاهد به سطح 105 میلی مولار، میانگین غلظت کربوهیدرات های محلول برگ و ریشه افزایش یافت و ژنوتیپ خراسان بیشترین (81/3 برابر) و C3 کمترین (97/1 برابر سطح شاهد) افزایش غلظت کربوهیدرات های محلول برگ را در سطح اخیر شوری دارا بودند. با افزایش شوری میانگین فعالیت تمامی آنزیم های آنتی اکسیدانتی نسبت به شاهد افزایش یافت و میانگین این افزایش در سطح شوری 70 میلی مولار بیشتر از سطوح 35 و 105 میلی مولار بود. اگرچه در دو ژنوتیپ خراسان و 33، فعالیت این آنزیم ها تا سطح 105 میلی مولار افزایش نشان داد، در بقیه ژنوتیپ ها فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت تحت شوری 105 میلی مولار NaCl دچار کاهش شد. میانگین وزن خشک بوته با تشدید شوری کاهش پیدا کرد و ژنوتیپ خراسان کمترین کاهش را نشان داد. از یافته های مطالعه حاضر می توان نتیجه گرفت که حتی سطوح متوسط شوری نیز بر صفات فیزیولوژیک، رشد و تولید ماده خشک بزرک تاثیر منفی داشته اند. در میان ژنوتیپ های مطالعه شده، ژنوتیپ هایی مانند خراسان و C3 احتمالا به دلیل حفظ یا افزایش سطح فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت از مقاومت بیشتری به شوری برخوردار بودند.