رابطه وسواس مذهبی اخلاقی با نشانه های وسواس فکری عملی و سبک های شناختی مرتبط با وسواس فکری عملی

وسواس مذهبی – اخلاقی یکی از انواع وسواس های فکری- عملی است که در سطح ایران و جهان بسیار کم مورد پژوهش قرار گرفته است. در دهه های اخیر، محققان تلاش نموده اند تا با شناسایی آن دسته از همبسته های وسواس فکری- عملی که با وسواس مذهبی – اخلاقی مرتبطند، در شناخت هرچه بهتر این سازه راهگشا باشند، که از جمله این همبسته ها می توان نشانه های وسواس فکری- عملی و سبک های شناختی ناکارآمد وسواسی را نام برد. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه وسواس مذهبی اخلاقی با نشانه های وسواس فکری عملی و سبک های شناختی مرتبط با آن بود. نمونه شامل 80 نفر از مبتلایان به وسواس فکری عملی بود که 30 نفر از آنان با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس از مراکز شفا، آرمش، و کلینیک کودک و خانواده دانشگاه شهید بهشتی انتخاب شدند و 50 نفر دیگر از طریق آگهی پژوهش در فضای مجازی به پرسشنامه های آنلاین پاسخ دادند. در پژوهش حاضر از پرسشنامه وسواس مذهبی – اخلاقی پن، مقیاس ادغام فکر و عمل، مقیاس افسردگی اضطراب تنیدگی، پرسشنامه وسواس فکری عملی بازنگری شده، و پرسشنامه باورهای وسواسی استفاده شد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که وسواس مذهبی – اخلاقی با نمره کل نشانه های وسواس فکری- عملی، باورهای وسواسی، و ادغام فکر و عمل رابطه ای معنادار دارد. همچنین تحلیل رگرسیون نتایج نشان داد که در بین زیر مقیاس های متغیرهای یادشده، اضطراب و سبک شناختی اهمیت افکار/کنترل افکار دارای بیشترین قدرت پیش بینی تغییرپذیری نمرات وسواس مذهبی اخلاقی اند. تشابهات و تفاوت های نتایج تحقیق حاضر با یافته های پژوهش های مشابه انجام شده روی نمونه های مسیحی مورد بحث قرار گرفت. همچنین نتایج پژوهش در چهارچوب نظریه های شناختی – رفتاری راچمن و سالکووسکیس و نیز با درنظر گرفتن ویژگی های مبتلایان به وسواس مذهبی– اخلاقی در ایران و برخی باورهای ناکارآمد وابسته به فرهنگ و مذهب مورد بحث و بررسی قرار گرفت.