قوه وهمیه: بازخوانی یک مفهوم سنتی براساس یافته های علوم شناختی مدرن

هدف مقاله حاضر بازخوانی مفهوم قوه وهمیه با استفاده از برخی یافته ها و دیدگاه های جدید در حوزه علوم شناختی است. برای دست یافتن به این هدف، در قدم نخست با بررسی آثار ابن سینا، ویژگی های اصلی این مفهوم و نقش آن در معماری شناختی انسان و سایر موجودات مورد بررسی قرار گرفت. سپس ویژگی ها و کارکرد این سازه نظری با برخی از مفاهیمی که به تازگی در علوم شناختی مطرح شده اند، مقایسه گردید. مهم ترین نتایج حاصل از این بررسی عبارتند از اینکه مفهوم قوه وهمیه ناظر بر نوعی دانستن است که در مرز میان حالات عاطفی با حالات شناختی قرار دارد و دارای ارتباط تنگاتنگی با نظام های قدیمی تر یادگیری و هدایت رفتار به لحاظ تکاملی است. با توجه به این یافته ها می توان بین این مفهوم و برخی مفاهیمی که به تازگی در علوم شناختی مطرح شده اند، مانند هشیاری عاطفی یا احساس شناختی، نوعی مشابهت و نزدیکی پیدا کرد.