بررسی و مقایسه توانایی GIS در پهنه بندی توزیع فصلی و سالانه تابش خورشیدی کل (بررسی موردی: استان های مرکزی ایران)

یکی از مهم ترین مراحل استفاده از هر منبع انرژی تجدید شونده ای برآورد صحیح آن است. تابش خورشیدی وارده به سطح زمین پارامتر مهمی در سامانه های مرتبط محیطی است. برای طراحی هر سامانه ای که از انرژی خورشیدی استفاده می کند، علاوه بر داده های نقطه ای، اطلاعات منطقه ای تابش نیز موردنیاز است. افزون بر فراسنج های جوی، تغییرات ارتفاع، جهت شیب و موانع موجود در مسیر تابش که در اثر تغییر ارتفاع به وجود می آیند، از جمله پارامترهای موثر در تابش کل رسیده به سطح زمین هستند. به علت نیاز روز افزون به اطلاعات پهنه تابش به صورت منطقه ای، اخیرا از امکانات موجود در سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) با به کارگیری توپوگرافی ناحیه مورد بررسی استفاده می شود. از این راه می توان تابش رسیده به سطح را برآورد کرد.در این تحقیق با استفاده از روش تحلیل تابش در محیط GIS، نقشه پهنه بندی تابش کل خورشیدی در سطح چهار استان مرکزی ایران تولید شد. پارامترهای مورد نیاز این ابزار شامل کسر پخشیده (k)و تراگسیلایی جو () است که در ایستگاه های تابش سنجی پایش نمی شوند. در این تحقیق دو پارامتر فوق با استفاده از مقادیر اندازه گیری شده تابش کل و تابش فراجوی مربوط به ایستگاه های مورد بررسی برآورد و پس از آن پهنه سالانه تابش دریافتی در سال 2007 به روش تحلیل تابش و با استفاده از مدل رقمی (DTM) منطقه با توان تفکیک مکانی 300 متر و برای ایستگاه های تابش سنجی به صورت نقطه ای برآورد شد. نتایج به دست آمده روشن ساخت که روش تحلیل تابش دقت مناسبی دارد. ارزیابی نتایج به دست آمده از پهنه تابش سالانه نشان داد که شیب های جنوبی و شمالی کوهستان های استان های مورد بررسی، به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار تابش را در طول سال دریافت می کنندهمچنین، تابش دریافتی در هر منطقه وابستگی کمتری با ارتفاع دارد و بیشتر تحت تاثیر مقدارشیب، جهت شیب و موانع موجود بر سر راه تابش است.