ارزیابی و تهیه نقشه خطر کل بیابان زایی با روش اصلاح شده فائو و یونپ (مطالعه موردی: حوزه آبخیز قره چای)

معرفی مدلی موقت به منظور ارزیابی بیابان زایی و ترسیم نقشه حساسیت اراضی به فرایندهای کاهنده کارایی سرزمین، توسط فائو و یونپ پیشنهاد گردید. در نوشتار پیش رو، نتایج اجرای منطقه ای روش اصلاح شده فائو و یونپ در حوزه آبخیز قره چای ارائه می شود. در این روش 5 فرایند اصلی تخریب اراضی از 2 جنبه وضعیت کنونی و استعداد طبیعی مورد بررسی قرار گرفت و برای هر یک از جنبه های مذکور، نقشه با درجات بیابان زایی کم، متوسط، شدید و بسیار شدید تفکیک گردید. سپس نقشه های مذکور تلفیق شده و 2 نقشه وضعیت کنونی و استعداد طبیعی بیابان زایی ترسیم شد. به منظور بدست آوردن خطر کل بیابان زایی نقشه های فشار دام و جمعیت انسانی بر محیط تهیه و با 2 نقشه قبلی تلفیق شدند و درجات خطر کل محاسبه گردید. نتایج نشان داد از منظر وضعیت کنونی بیابان زایی، بیشترین زوال پوشش گیاهی (76%) در مرکز، جنوب و شرق، بیشترین فرسایش آبی و بادی (2/45% و 9/57%) در غرب و شرق، بیشترین شوره زایی (7/34%) در شرق و بیشترین افت منابع آب زیرزمینی در مرکز و شرق ملاحظه می شود. به طوری که بیشترین فشار دام بر محیط زیست (3/58%) در مرکز وارد شده، اما فشار جمعیت بر محیط زیست چندان قابل توجه نیست. در نقشه خطر کل بیابان زایی 4/39، 9/27، 1/25 و 3/7 درصد از مساحت منطقه به ترتیب در طبقات بیابان زایی کم، متوسط، شدید و بسیار شدید قرار گرفتند. بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که عوامل طبیعی و انسانی در به وجود آمدن این شرایط موثر بوده اند و به ویژه نقش فشار دام در تخریب اراضی ملموس تر بود.