تاثیر ورمی کمپوست و دو گونه زئولیت (فیروزکوه و سمنان) بر سینتیک تثبیت نیکل در دو نوع خاک آهکی

مطالعه حاضر برای ارزیابی اثر ورمی کمپوست و زئولیت بر سینتیک تثبیت نیکل انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل شامل دو سطح ورمی کمپوست (صفر و 2% وزنی)، سه سطح زئولیت (صفر، 4% وزنی زئولیت فیروزکوه و زئولیت سمنان) و بافت خاک (رسی و لوم شنی) در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار بود. خاک ها با سطوح 50 و 100 میلی گرم نیکل در کیلوگرم تیمار شدند. در زمان های 5، 10، 20، 30، 60 و 90 روز مقدار نیکل قابل عصاره گیری با DTPA اندازه گیری شد. در خاک بافت شنی میزان تحرک نیکل و باقیماندن نیکل در شکل قابل جذب بیشتر از خاک رسی بود. حضور ورمی کمپوست در خاک لوم شنی، نیکل قابل جذب را به شکل معنی داری در تمام زمان ها افزایش داد. حضور زئولیت بر تثبیت نیکل اثر معنی دار نداشت. روند کاهش قابلیت جذب نیکل در زمان های مورد مطالعه از دو مرحله نسبتا سریع و آهسته تشکیل شده است. در مرحله اول که تا روز 30 ادامه یافت شیب آهنگ تثبیت نیکل زیاد بود اما در ادامه از شدت آهنگ تثبیت نیکل به شدت کاسته شد. داده های تغییرات نیکل قابل جذب در طی زمان برازش قابل قبولی با معادلات الوویچ ساده و تابع نمایی نشان دادند. به نظر می رسد که حضور ورمی کمپوست در خاک های بافت سبک، اثر بیشتری بر عدم تثبیت نیکل و باقی ماندن نیکل در شکل قابل جذب داشته باشد. از سوی دیگر به نظر می رسد که در خاک های آهکی زئولیت اثر چندانی بر تثبیت نیکل ندارد.