بررسی فعالیت حشره کشی اسانس گیاهان نعنا Mentha arvensis و پونه Mentha pulegium علیه سوسک 4 لکه ای حبوبات Callosobruchus maculatus

در این تحقیق، تاثیر اسانس دو گیاهL. Mentha arvensis و Mentha pulegium L. از تیره ی نعنائیان(Lamiaceae) روی باروری، تفریخ تخم و مرگ و میر حشرات کامل سوسک 4 لکه ای حبوبات،Callosobruchus maculatus F. مورد بررسی قرار گرفت. اسانس برگ گیاهان با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب استخراج شد. آزمایش ها در دمای 1±25 درجه ی سانتی گراد و رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و در تاریکی انجام شد. از هر اسانس گیاهی غلظت های مختلف در 5 تکرار مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت هر دو اسانس، میزان مرگ و میر حشرات کامل افزایش و باروری حشرات کامل و درصد تفریخ تخم ها کاهش یافت. در بالاترین غلظت مورد آزمایش (60 میکرولیتر بر لیتر هوا) از اسانس های M. pulegiumو M. arvensis به ترتیب 7/ 89 و 7 /83 درصد حشرات کامل در مدت 24 ساعت کشته شدند. خاصیت بازدارندگی تخم ریزی M. pulegium بیشتر از M. arvensis بود ولی این دو اسانس از نظر اثر روی درصد تفریخ تخم سوسک 4 لکه ای تفاوت معنی داری با هم نداشتند. بر اساس تجزیه پروبیت داده ها LC50 اسانس M. pulegium برای حشرات کامل و تخم به ترتیب 51/ 1 و 98/ 0 و برای اسانس M. arvensis به ترتیب 82/ 1 و 1/1 میکرولیتر بر لیتر هوا محاسبه شد. این نتایج نشان داد که اسانس های استخراج شده از این گیاهان معطر می تواند به عنوان یک ماده ی تدخینی جهت حفاظت دانه های انباری علیه سوسک 4 لکه ای مورد استفاده قرار گیرد.