بررسی اثر دورکنندگی و ضد تخم گذاری اسانس دو گونه گیاهی روی کنه تارتن ترکستانی Tetranychus turkestani و سن شکارگر آن Orius albidipennis

کنه Tetranychus turkestani Ugarov & Nikolski یکی از آفات مهم گیاهان جالیزی در استان خوزستان و سایر استان های جنوبی کشور می باشد. با توجه به اثرات نامطلوب استفاده از آفت کش های شیمیایی، این تحقیق به منظور معرفی ترکیب های جایگزین کم خطر برای محیط زیست انجام شد. در پژوهش حاضر اثر دورکنندگی و ضدتخم گذاری اسانس گیاهان رازیانه Foeniculum vulgare Mill. و لیمو ترش Citrus limon L. روی ماده بالغ کنه تارتن ترکستانی و سن شکارگر آن Orius albidipennis Reuter مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور غلظت 2000 پی پی ام هر یک از اسانس های مذکور به صورت تماسی به کار گرفته شد. نتایج آزمون ضد تخم گذارینشان داد که هیچ اختلاف معنی داری در اثرات ضد تخم گذاری اسانس های مذکور وجود نداشت. بیشترین اثر ضد تخمگذاری توسط کنه و سن شکارگر مورد مطالعه، در روز اول پس از شروع آزمایش مشاهده شد، به صورتی که میانگین تعداد تخم های گذاشته شده توسط کنه در تیمارهای لیمو ترش، رازیانه و شاهد به ترتیب 48/ 0± 3/ 0، 48 /0± 5/ 0 و32/ 0±4 تخم و میانگین کمترین تعداد تخم گذاری سن شکارگر برای تیمارهای مذکور به ترتیب 52/ 0 ±1، 52/ 0±3/ 1 و 7/ 0±8 تخم بود. با گذشت زمان و کم شدن اثر اسانس ها، میزان تخم گذاشته شده به کندی افزایش یافت. اثر دورکنندگی اسانس ها با استفاده از محاسبه شاخص دورکنندگی مورد مطالعه قرار گرفت. شاخص دورکنندگی نشان داد که اسانس لیمو ترش دورکنندگی بیشتری نسبت به رازیانه برای کنه داشت. همچنین اسانس رازیانه دورکنندگی کمتری برای سن شکارگر نسبت به اسانس لیمو ترش داشت.بنابراین به نظر می رسد که اسانس رازیانه ترکیب امن تری برای کاربرد در برنامه مدیریت تلفیقی کنه تارتن ترکستانی در گلخانه ها باشد.