بررسی اثرات عصاره هیدروالکلی گیاه اسپند بر میزان سطوح پارامترهای سرمی تیروئید و تغییرات هیستوپاتولوژی غده تیروئید در موش صحرایی ماده

اسپند با نام علمی Peganum harmala دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضدقارچی، ضدسرطانی، ضدباکتریایی و موارد متعدد دیگری می باشد که به علت وجود آلکالوئیدهای بتاکربولین و برخی فلاوونوئیدها می باشد که در این مطالعه ما به بررسی اثرات این گیاه بر روی سیستم آندوکرینی(غده تیروئید) به صورت هیستوپاتولوژیکی و سنجش سرمی پرداخته شده است.
این پژوهش یک مطالعه تجربی است که در مرکز تحقیقات جهاد دانشگاهی استان قم تحت نظر چند تن از اعضا نظام دامپزشکی استان قم انجام گرفت. عصاره اندام هوایی گیاه جمع آوری شده در فصل اردیبهشت بر روی 64 سر موش صحرایی بزرگ شامل چهار گروه کنترل و سه گروه تجربی مورد تیمار عصاره با غلظت های 100 و 200 و 400 میلی گرم بر کیلوگرم به مدت شصت روز به صورت خوراکی و محلول در آب مورد آزمایش قرار گرفت که پس از خونگیری سطوح سرمی پارامترهای تیروئیدی و بافت تیروئید مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون آماری واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شدند.
عصاره گیاه اسپند در دوز200 و 400 میلی گرم بر کیلوگرم هورمون محرک تیروئید و در دوزهای 400 هورمون تیروکسین و تری یود و تیرونین را به طور معنی داری کاهش داد(p<0/05) و در غلظت 100 میلی گرم هیچگونه تغییر معنی داری مشاهده نشد. همچنین میزان میانگین وزن گروه های 100 و 400 میلی گرم بر کیلوگرم به ترتیب کاهش و افزایش معنی داری داشته است(p<0/05).
از گیاه اسپند می توان در انجام تحقیقات تکمیلی هیپرتیروئیدیسم و عوارض ناشی از آن استفاده نمود.