مقایسه تاثیر سه برنامه تمرینی قدرتی، کششی و ترکیبی بر سندرم متقاطع فوقانی(UCS)

سندرم متقاطع فوقانی نوعی از درگیری سیستم عضلانی اسکلتی می باشد که منجر می شود عضلات قسمت قدامی و فوقانی تنه کوتاه و سفت شوند و عضلات قسمت خلفی ضعیف گردند. سندرم متقاطع فوقانی جاندا غالبا با ناهنجاری های سر به جلو، شانه به جلو، کتف های دورشده و کایفوز سینه ای افزایش یافته همراه بوده و سبب بروز تغییرات گسترده ای در یک چهارم فوقانی بدن می گردد. از روش های رایج در اصلاح این ناهنجاری ها تمرینات اصلاحی می باشد. هدف از انجام این تحقیق، بررسی تاثیر سه نوع برنامه تمرینی کششی، قدرتی و ترکیبی در افراد مبتلا به سندرم متقاطع فوقانی بود.
به این منظور،40 دانشجوی دختر دارای ناهنجاری سر به جلوی بزرگ تر از 46 درجه، و شانه به جلو بزرگ تر از 52 درجه و کایفوز بزرگ تر از 42 درجه با میانگین سنی77/1±22/22 سال، وزن 90/1±22/61 کیلو گرم، قد 55/2 ±85/161سانتی متر و شاخص توده بدنی9/0±37/23 کیلوگرم/متر مربع به صورت هدفدار انتخاب شدند. این افراد به طور تصادفی به سه گروه 10 نفره تجربی و یک گروه 10 نفره کنترل تقسیم شدند. گروه تجربی اول تمرینات قدرتی، گروه تجربی دوم تمرینات کششی و گروه سوم تمرینات ترکیبی را به مدت 6 هفته انجام دادند. در این مدت گروه کنترل هیچ گونه برنامه تمرینی را دریافت نکردند. از روش عکس برداری از نمای نیمرخ برای اندازه گیری همزمان زوایای سر و شانه به جلو استفاده شد. از خط کش منعطف برای اندازه گیری میزان زاویه کایفوز آزمودنی ها استفاده شد(93/0=r). میزان تغییرات زاویه شانه، سر و کایفوز آزمودنی ها قبل و بعد از 6 هفته تمرین اندازه گیری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون T همبسته و با استفاده از نرم افزار (21) SPSSاستفاده شد (05/0≥ p).
بر اساس یافته های این پژوهش، نتایج آزمون تی زوجی در گروه تجربی نشان داد که کاهش معنی داری در زاویه شانه به جلو (001/0=p)، سربه جلو (005/0= p) و کایفوز (001/0=p) در هر سه نوع برنامه تمرینی(قدرتی، کششی، ترکیبی) بعد از 6 هفته یافت شد. اما کاهش معنی داری در زاویه شانه به جلو، سربه جلو و کایفوز در گروه کنترل یافت نشد. تجزیه و تحلیل واریانس یکطرفه (ANOVA) نشان داد که بین تاثیر تمرینات مختلف در میزان زاویه شانه به جلو (001/0p=)، سر به جلو (001/0p=) و کایفوز (001/0p=) تفاوت معنی داری وجود دارد. با توجه به نتایج آزمون تعقیبی توکی اجرای تمرینات اصلاحی قدرتی (001/0p=)، کششی (001/0p=) و جامع (001/0p=) با گروه کنترل تفاوت معنی داری وجود دارد. درحالی که بین گروه های تمرینی قدرتی، کششی و جامع با یکدیگر در گروه شانه به جلو تفاوت معنی داری مشاهده نشده است. این در حالی است که بین تاثیر تمرینات ترکیبی در ناهنجاری سر به جلو و کایفوز در مقایسه با تمرینات دیگر تفاوت معنی داری مشاهده شد.
بحث: میزان کاهش زوایای سر به جلو و کایفوز در گروه ترکیبی نسبت به دو برنامه تمرینی دیگر، اثر بخشی مطلوبتر این برنامه تمرینی را نشان می دهد. درحالی که بین گروه های تمرینی قدرتی، کششی و ترکیبی با همدیگر در شانه به جلو تفاوت معنی داری مشاهده نشده است. نکته مهم آن است که داده های آماری نشان می دهند که علی رغم آنکه در برنامه های تمرینی تفاوت معنی داری وجود ندارد اما گرایش آماری و اثر پذیری برنامه تمرینی ترکیبی بیشتر بوده است. با توجه به کاهش معنادار زاویه شانه و سربه جلو و کایفوز در افراد گروه تجربی، استفاده از این سه نوع برنامه تمرینی در افراد مبتلا به عارضه سندرم متقاطع فوقانی توصیه می شود.